Recensie: Een kleine revolutie in mijn huis

Er is al veel geschreven over Opgeruimd, het boek waarmee Marie Kondo de wereld veroverde. Ook in het nuchtere Nederland gingen we massaal overstag. ‘Konmariën’ is een werkwoord geworden en het betekent zoveel als: volgens Marie Kondo’s methode je huis uitmesten. En dat gaat genadeloos. Alles waar je niet blij van wordt (en niet je belastingaanslag is of echt nuttig), moet zonder pardon de deur uit. Hoewel, zonder pardon, je mag, of nee, moet ritueel afscheid nemen van al je spullen. Bedank de handtas voor bewezen diensten, alvorens deze in de prullenbak te gooien. Natuurlijk. Nu heeft ze een tweede boek, Spark Joy, waarin ze met illustraties die in een agenda van een Japans schoolmeisje niet zouden misstaan, uitlegt hoe we het nou allemaal moeten doen, dat opruimen.

N.B. In februari 2016 ontvangt u bij ons 25% korting op geselecteerde Penguin-titels, waaronder klassiekers van D.H. Lawrence en Oscar Wilde maar ook de nieuwe boeken van Tim Parks, Ruby Wax én Marie Kondo.

Een opgeruimd huis

Ruim voor haar eerste boek was Marie Kondo al een bekende Japanse, die veel werd ingehuurd om opruimtips te geven aan mensen die hun huis de baas wilden worden. Want een opgeruimd huis is een opgeruimde geest, en een huis gevuld met dingen waar je blij van wordt verhoogt je levensgeluk. Althans, dat is haar rotsvaste overtuiging.

In Spark Joy geeft Kondo tips hoe sokken en panty’s te vouwen (niet in elkaar proppen! Je sokken hebben rust nodig), hoe broeken en truien op te vouwen, hoe een schifting te maken uit je teddyberen en boeken en de rest weg te gooien. Dat is het moment dat ze mij een beetje kwijtraakt. Mijn teddyberen weggooien? Boeken wegdoen omdat die dode bomen toch niet meer gelezen gaan worden als ik het nu nog niet gedaan heb? Ho eens even.

En toch heb ik het boek uitgelezen. Ik durf toe te geven dat mijn panty’s nu netjes opgerold in een doosje liggen, in plaats van in elkaar gedraaid op een grote berg. En dat dat tot innige tevredenheid leidt. Ook mijn kledingkast is volgens haar methode opgeruimd: alles hangt op lengte en van donker naar licht op kleur. Het ziet er keurig uit en ik kan makkelijker vinden wat ik aan wil. Ook omdat ik, aangespoord door haar vorige boek, heel veel heb weggedaan naar de kledingcontainers. Maar ik heb mijn miskopen niet uitgewuifd of bedankt, dat lukt me dan toch niet. En dat is iets wat ik van meer mensen hoor. Opeens is iets opgeruimd - de methode werkt - maar om alles wat je weggooit te bedanken en met rituelen omkleed weg te doen, gaat toch wat ver. Het zal onze nuchtere volksaard zijn.

Plezierige methode

Spark Joy spoort je aan om alle hoeken en gaten van je huis onder handen te nemen. Van entree tot potten en pannen. Haar methode is dezelfde als in het eerste boek: eerst kleren, dan boeken (nee!), vervolgens een categorie Komono (hetgeen zich wellicht het best laat vertalen als: spulletjes) en dan dingen met een emotionele lading. Foto’s bewaart ze voor het laatst, omdat je dan pas echt weet hoe je voelt of iets vreugde teweeg brengt.

Er valt iets voor haar methode te zeggen, het is heel plezierig om op projectbasis uit te mesten. En als je alle kleding, ook die van zolder, op een grote berg gooit, zie je pas hoe veel je hebt en hoeveel je nooit draagt. Weg ermee! Maar bij de volgende categorie is het al niet meer te doen. Hoe maak je een berg van tien goed gevulde boekenkasten en hoe selecteer je op gevoel? Zonder de boeken te openen en op de inhoud af te gaan. Voor mij is dat een brug te ver. Er zijn grenzen.

In mijn wereld is een huis zonder boeken een huis zonder ziel. Zelfs de boeken die ik waarschijnlijk niet uit ga lezen of ga herlezen, zijn van waarde, emotionele, intellectuele of monetaire, dat doet er niet eens toe. Mijn boeken weerspiegelen wie ik ben, waar ik van houd en met wat voor projecten ik me bezig heb gehouden. Mijn boeken wegdoen zou een vorm van zelfontkenning zijn. Het zal mijn gevoel van Joy zijn, maar ik houd van mijn Roland Barthes’, gesigneerde Patti Smith en ook van mijn Fritz Lang-biografie.

Een kleine revolutie

Toch bewijst het boek zijn nut. Ik ben anders gaan kijken naar mijn huis. Het is ineens een stuk netter. Sjaals die ik niet gebruik zijn niet weg, maar wel uit het zicht. Al mijn Japanse kommetjes (ja, ik word van allemaal blij), staan nu op soort en kleur. Zo word ik inderdaad veel vrolijker van mijn keuken. Terwijl je in de keuken van Marie Kondo iets soepeler met haar regels mag omgaan. De keuken moet zo ingericht en opgeruimd zijn dat je er zin van krijgt om te koken. Ook als je bakspullen eigenlijk nooit gebruikt, mag je ze bewaren. Zolang ze maar niet in de weg liggen en het niet moeilijker maken om alles schoon en droog te houden.

Ongemerkt heeft zich een kleine revolutie voorgedaan in mijn huis. Koeien worden eerder bij de hoorns gevat. Papier wordt opgeborgen of weggegooid. Zal ik proberen om mijn tas hardop te bedanken? Ik vond hem altijd heel mooi en hij hield mijn bezittingen heel en droog. Hmm, hier moet ik toch even over nadenken.

Helen Westerik is rubrieksbeheerder filosofie, film en media bij Athenaeum Boekhandel. Ze is filmhistorica en schrijft ook voor cultureelpersbureau.nl.