Recensie: Andy Warhol alomvattend

Ik weet niet waar ik moet beginnen: Typex' Andy. De vele levens van Andy Warhol is zo alomvattend, zo omvangrijk ook, zo tekstrijk - ik ken geen enkele graphic novel die zo is. Ik ken ook geen Andy Warhol-boek dat zo verhalend is en toch feitelijk, en dat moet wel, de Andy Warhol Foundation heeft zijn zegen gegeven. Het is een instant classic, wat mij betreft.

Je zou bij elk van de tien hoofdstukken kunnen beginnen, een deel voor elke rol, elk leven dat hij leidde. Elk deel heeft, als een boek, een eigen omslag en uitknipkaartjes met biografietjes (spaar ze allemaal!), elk een eigen stijl en kleurstelling. Deel één begint bijna zwart-wit, met potlood getekend - zijn jeugd in Pittsburgh - en wordt alsmaar kleurrijker, pop-arty als hij The Factory begint, en ook extravantere types zijn leven in komen. Als je bij het begin begint, lees dan niet in één keer tot het einde door zoals ik deed, dat is zonde, je moet het in kleinere porties tot je nemen. Dus na 562 pagina's begin ik maar gewoon opnieuw.

Typex heeft na Rembrandt gezegd: geen bruin meer voor mij. En precies die kleur ontbreekt ook nagenoeg in Andy. Verder is het boek heel grafisch, met veel piemels; Andy was daar ook van, zij het niet per se seksueel, hij was heel erg van het lichaam, van de esthetiek van het fysieke. Dus dat klopt heel erg.

Maar net als bij dat andere boek over een grote meester voelt Andy meteen klassiek. Typex' stijl is kameleontisch, je merkt dat hij in die vijf jaar voorbereiding erin geslaagd is zich Andy eigen te maken. Warhol was ook een illustrator, maar een heel andere, en Typex is echt in zijn huid gekropen. En toch sla je het boek open en weet je: Dit is Typex, die nuance maakt het spannend en alles wat je leest over Andy is, of je het al wist of niet, 'nieuw'. Feitelijke fictie.

Ik heb wel eerder over Warhol gelezen en zijn tijd, maar Andy leest als fictie, en ik heb echt veel nieuws opgestoken over hem. Plus: Typex maakt het persoonlijk, en ik heb het gevoel dat ik hem nu beter begrijp. Niet alleen maar een zielige man, maar ook iemand die echt van zijn leven genoten heeft. Ik heb zelf de luxe-editie, je bent fan of niet, met een gesigneerde zeefdruk en zestien pagina's bloopers - maar de gewone editie, met zilver op snee, is al fantastisch genoeg. Wat een prestatie, ongelofelijk. Na Rembrandt en Andy - who's next?

Kay Brugmans is promotiemedewerker van Athenaeum Boekhandel.