Recensie: Echt een rare, in oranje en taal

Twee boeken werden in juni bekroond met een Zilveren Penseel én een Zilveren Griffel: Vosje en Zeb. De eerste wordt nu in het Engels vertaald, de tweede kreeg vorige week de Gouden Griffel en komt nu op tien binnen in de bestsellerlijst. We schreven al eerder over het boek van Edward van de Vendel en Marije Tolman, nu is de vraag: wat is de aantrekkingskracht van het werk van Gideon Samson en Joren Joshua? Het naturelle absurdisme. Een boekverkopersbespreking.

N.B. De Zilveren (en Gouden) Penselen worden tentoongesteld bij het Rijksmuseum! Ook De pittige pruim die een pop werd is bekroond met een Zilveren Penseel, en behalve bij het Rijks zijn die illustraties te zien bij Athenaeum Roeterseiland.

Ik las dit boek met mijn zeven-, bijna achtjarige; het boek is gecategoriseerd voor tien- tot twaalfjarigen, en ik beleefde er zelf geloof ik nog de grootste lol aan. Dat zit hem vooral in het doorgezette, uiterst vanzelfsprekende absurdisme. Want wat is er gek, wat is er doodgewoon aan beginzinnen als deze?

• 'We hebben een nieuwe bij ons in de klas. Een zebra. Ze heet Ariane en ze is er nu een week.' [Dit verhaal is in zijn geheel bij de uitgeverij te lezen.]
• 'Op de vierde woensdag van oktober werd het huilen afgeschaft. Mijn moeder vond het belachelijk - ze had ook tegen gestemd - maar de meeste stemmen gelden, dus het was nou eenmaal zo.'
• 'Alles bij elkaar hadden we 'm bijna drie weken. Hoe we aan 'm kwamen wisten we niet zeker, al dacht papa dat hij 'm misschien wel van z'n werk had meegekregen.'
• 'Mijn vriendinnetje Noepy is echt een rare. Zitten we samen haar zusjes Barbie doormidden te knippen, zegt ze zomaar ineens: "Ik wil jouw hoofd."'

En oh, die derde gaat dus over de hik. Samson drijft de gegevens door tot over de grenzen van het geloofwaardige, maar eenmaal binnengehengeld met zulke beginzinnen rek je die vanzelf op. Telkens vertelt een ander kind uit de klas - hun naam is meestal de titel van het verhaal - en telkens is de taal volstrekt naturel.

Neem het verhaal van Wies, dat over die hoofdenruil. Ze zegt: 'Ik vind het nogal achterlijk wat ze wil.' En: 'Ik kijk Noepy aan. Met míjn ogen die in míjn hoofd zitten. Ik hou van dat hoofd. Het is een fijn hoofd. Met fijne ogen, een fijne neus en fijne oren.' De accenten en de herhaling zijn uiterst effectief, lekker vet, en dan: '"Ik wil ook weleens blond zijn," zegt Noepy. O ja, natuurlijk. Mijn blonde haren. Die zijn het fijnste van alles.'

Joshua's illustraties, in fel oranje (daar is de link met Vosje!) met een lichter oranje en zwart, zijn cartonesk maar strak, en qua hoeveelheid in balans met de tekst - af en toe een hele spread, soms in een hoekje, soms paginavullend. Ze zijn herkenbaar en geestig, ze versterken de sfeer van een bizarre normaliteit. Ze zijn de fijnste van alles. Zeb. schuurt bij Athenaeum net onder de toptien, maar misschien kunnen we het boek over het randje van de Kinderboekenweek tillen: het opvallendste boek voor prepuber en Pakjesavond.

Daan Stoffelsen is verantwoordelijk voor de website van Athenaeum Boekhandel, Athenaeum.nl.