Het zijn er te veel. En ze gaan allemaal over schrijven. Toen ik deze week met mijn Athenaeum-collega Bob sprak over het interview met Marja Pruis, was ik eerlijk. Ik wist het niet. Waarover moest ik praten? Oplossingen. Het leven, mijn handreiking (een geweldige titel, die zichzelf overschreeuwt en daarmee eigenlijk het tegenovergestelde suggereert: problemen, kleine problemen, levensproblemen. Maar ook: een handreiking, communicatie en aftasten ineen. En toch is het ook niet-ironisch: Pruis heeft niet zelden mijn problemen, ze schrijft invoelbaar en haar oplossingen (een ander probleem meestal) creëren een veilige samenhang. Oplossingen is een web van intieme en grote onderwerpen), die mooie nieuwe column-/essaybundel van Marja Pruis dus, is in vijf afdelingen opgedeeld - Over liegen, Werken aan mezelf en anderen, Over de kunst van het verliezen, Over liefde, Over ouder worden - maar gaat in op literatuur, leven, dood, ongemak. Op alles dus, maar vooral ongemak. Daarover schrijft Pruis soepel en superieur, en dan bedoel ik niet hoogmoedig, nee, heel goed, precies en passend.
N.B. Deze leesimpressie is onverkort overgenomen van Revisor.nl. Oordeel zelf aan de hand van onze voorpublicatie uit Oplossingen. Eerder publiceerden we voor uit De Nijhoffs, Genoeg nu over mij, Zachte riten en Kus me, straf me.
Toen zei Bob: je moet kiezen. Kies drie stukken, laat haar ze voorlezen, pluis ze uit, bevraag haar daarover. (Marja, als je dit leest, ik mail je er nog over!) Maar welke drie? Niet te lang, dus niet het essay dat ze bijdroeg aan Revisor 17, of haar Marie Kondo-essay. Ook 'De troost van vreemden' is te lang, waarin Pruis schrijft: 'Ik was ooit bij de lancering van Figuranten van Arnon Grunberg, hij was toen een stuk kleiner dan nu.' En niet te specifiek, zodat ik net als bij Eva Meijer - die haar boek afgelopen dinsdag verdiepte en verbreedde tot een boek over liefde, vrijheid en de wereld, een herleesboek - boven mijn eigen kennis moet reiken en ik bij voorbaat zo onzeker ben als Pruis zelf in haar openingsstuk beweert te zijn: 'Je bent een volwassen vrouw en dus moet je niet zo kinderachtig doen. In dit specifieke geval: dat hele idee dat je iets niet zou kunnen is allemaal angsthazerij en vrouwelijkheid, hou daar eens mee op en neem je verantwoordelijkheid.'
De ik kan een vrouw zijn, maar dan kun je er als man alsnog iets mee. Zo voelt het: het moet en het is interessant en geweldig en het is doodeng. Maar volgende week donderdag zitten we er gewoon allebei.
Goed. Hier ga ik uit kiezen, of moet ik een twitter-poll houden? Bob om nog een tip vragen? Of misschien, Marja, heb jij wel een beter idee.
En dan telkens in drie pagina's, precies op maat. Ik schreef al dat Oplossingen dus alleen schijnbaar over 'Probleempjes' gaat, want door telkens het ene, tweede, derde, vierde, andere met elkaar te verbinden, weeft Pruis een web dat wel degelijk kaders schept, een wereld creëert waar onze onzekerheden en twijfels een plek krijgen. Een comfortabel, geestig en ontroerend hardop denkboek.
Daan Stoffelsen is webboekverkoper bij Athenaeum Boekhandel, recensent en hoofdredacteur van De Revisor.