Recensie: De noorderlingen worden verjaagd

Massih Hutaks Jij hebt ons niet ontdekt, wij waren hier altijd al is een van mijn eindejaarstitels omdat het, in de eerste plaats een uiterst leesbaar boek is waarin Hutak zijn punt heel overtuigend maakt: Amsterdam-Noord is enorm van karakter veranderd door de komst van witte, hoogopgeleide mensen met meer geld. Ze hebben de oorspronkelijke bewoners verjaagd, die kunnen geen kant meer op. Het grootkapitaal, maar ook de woningbouwverenigingen zijn daar schuldig aan. En in de tweede plaats ben ik persoonlijk betrokken.

N.B. Eerder publiceerden we voor uit Jij hebt ons niet ontdekt, wij waren hier altijd al en uit Toen God nog in ons geloofde.

Gentrificatie

Hutaks toverwoord is 'gentrificatie': het geldt niet alleen voor Noord, maar ook voor New York en vele andere steden met slechte wijken. Projectontwikkelaars maar ook coöperaties knappen stukken van de wijk op, en verhuren of verkopen het voor veel meer geld dan de oude bewoners kunnen betalen. Woningbouwverenigingen verzaken hun 'sociale' plicht al langer, ze doen jarenlang geen onderhoud en renoveren dan zo grootscheeps dat ze de autochtone bewoners in de praktijk uit huis zetten. Of tenminste vervreemden van de plek waar ze hun hele leven al woonden.

Hutak geeft genoeg concrete voorbeelden van, en blijkt intussen zelf een soort belangenbehartiger te zijn geworden; organisaties vragen zijn mening maar doen er vervolgens niets aan. Dus hij probeert echt mensen te mobiliseren deze stoomwals tegen te houden. Hij dringt aan op een verandering van het systeem, maar suggereert ook een soort inburgeringsplicht. Nee, niet het aapjes kijken met buurtsafari's, maar de plicht zich te informeren en aan te passen als de gepriviligeerde gelukszoekers die ze zijn. Wat je van asielzoekers verwacht, moet je eigenlijk ook vragen van die nieuwe mensen met al dat geld.

Betrokkenheid

Jij hebt ons niet ontdekt, wij waren hier altijd al roept een sterke sociale betrokkenheid op, een beetje zoals de documentaire reeks Klassen, of Schuldig dat in Noord werd gedraaid door Sarah Sylbing en Ester Gould. Er zijn schrijnende weeffouten in het systeem, hoe we omgaan met schulden, met schooladvies en dus met woningen, en die fouten raken mensen uit de lagere milieus veel harder dan mensen die de taal kennen en een goed inkomen hebben.

Ik ben zelf een noorderling, geboren en getogen, maar ik pas niet helemaal in Hutaks plaatje. Ik was jaren weg uit Amsterdam-Noord, en sinds zeven jaar ben ik terug, we hebben er een huis gekocht. Dus ik hoor er thuis én ik ben nieuw, in een buurt die vol nieuwkomers zit, heel anders dan de doorsnee bevolkingsopbouw in Noord. Ook binnen de wijk zijn kortom grote verschillen.

Het is een belangrijk verhaal, en Hutak verwoordt het uitstekend. Ik heb zijn boek achter elkaar uitgelezen. Ik ben overtuigd.

Marius de Smet is boekverkoper bij Athenaeum Boekhandel & Nieuwscentrum Spui.