Recensie: 2014 in kookboeken, van Plenty More tot #HBVDSK

Voor de groenteliefhebbers, vegetariërs en flexitariërs onder ons was het dit jaar natuurlijk feest met het verschijnen van een nieuwe Yotam Ottolenghi: Plenty More. De opvolger van het-boek-dat-iedereen-heeft, Plenty, dateert alweer uit 2010. In 2013 verscheen natuurlijk nog Jeruzalem maar dit is de echte opvolger van Plenty, met nog meer groenterecepten en bijzondere smaakcombinaties uit het Midden-Oosten.

Mocht je de boodschappenlijstjes van meneer Ottolenghi net iets te lang vinden dan is Persiana van nieuwkomer Sabrina Ghayour een goed alternatief én een aanrader. De recepten hebben tussen de vijf en tien ingrediënten, maar de smaken zijn er zeker niet minder om! Als kind van Iraanse ouders  is het koken haar vreemd genoeg niet met paplepel ingegeven. De recepten in Persiana zijn haar versies van klassieke Iraanse gerechten en de ondertitel zegt het al, recepten uit het Midden-Oosten & verder. Ze  beperkt zich niet tot de Perzische keuken, wat een heerlijke mix aan recepten oplevert. Los van de recepten is het omslag van het boek is al bijna een reden om het regelmatig uit de kast te halen. De kleuren spatten er vanaf en komen zelfs bijna tot leven door het reliëf dat er op aangebracht is. 

 

Ieder jaar verschijnen er weer talloze kookboeken over de Italiaanse keuken, de markt lijkt nog lang niet verzadigd na De Zilveren Lepel. Iedere halve Italiaan met een beetje een televisiecarrière brengt in Amerika een kookboek met ‘familierecepten’ uit. Hoeveel boeken over pasta kan een mens in zijn boekenkast kwijt? En toen was daar ineens het kleine boekje met de grote inhoud: Koken tussen vulkanen van Ko Sliggers. Een verademing om te zien dat het ook anders kan, met liefde voor Zuid-Italiaanse keuken en een geweldige vormgeving. Volgens Wim Brands ‘niet alleen een kookboek maar ook een historische verhandeling over de Italiaanse keuken’. Hier onze recensie van dit fijne boek, dat volkomen terecht uitgeroepen is tot één van de best verzorgde boeken én Kookboek van het jaar 2014!
 

Een ander prachtig boek over de Italiaanse keuken dat dit jaar opnieuw in Nederlandse vertaling verscheen is De smaken van Italië van Claudia Roden. Voor het eerst gepubliceerd in 1989 en nu, vijfentwintig jaar later is het bijgewerkt en aangevuld met nieuwe recepten. Dit boek heeft zijn sporen al ruim verdiend. Toen The Food of Italy verscheen, stonden bij de meeste Italiaanse restaurants gemiddeld vier pizza's, vier pasta's en vijf of zes internationaal bekende Italiaanse gerechten op de kaart. Mede door het succes van het boek gingen nieuwe restaurants ook regionale gerechten serveren. Klassiek uitgegeven met een harde kaft en stofomslag: deze editie kan weer jaren mee! 

Heel Athenaeum bakt

Misschien heeft u het wel gevolgd op Facebook, de medewerkers van Athenaeum Boekhandel die massaal aan het bakken waren geslagen deze zomer. Als vaste kijkers van het BBC-programma The Great British Bake Off (GBBO) waren wij heel blij met het boek van GBBO-jurylid Paul Hollywood, Bakken met Paul Hollywood. Had ondergetekende de Engelse editie vorig jaar al besproken, met de Nederlandse vertaling sloeg het bakvirus bij alle collega’s toe. De recepten zijn zo gevarieerd dat er voor iedereen wel wat te bakken viel: van eenvoudige koekjes tot onweerstaanbare taarten en basisrecepten voor verschillende soorten brood. De technieken worden heel goed uitgelegd waardoor er eigenlijk niks mis kan gaan. En waar nodig zijn er pagina’s met stap-voor-stapfotografie, dus echt iedereen kan bakken met Paul Hollywood.

 

Yvette van Boven heeft ook het bakvirus te pakken en bracht net op tijd voor de feestdagen een nieuw deel in de Home-reeks uit: Home Baked. Van Yvette hoef je geen standaard bakrecepten te verwachten, bijna overal is wel een twist aan gegeven. Door de appeltaart gaan bijvoorbeeld gember, citroen en vijfkruidenpoeder. Heel goed gedaan en helemaal van deze tijd wordt er bij elk recept aangegeven of het gluten, tarwe, lactose- dan wel suikervrij is. Achterin het boek staat een speciale inhoudsopgave voor mensen met een allergie, speciaal gesorteerd op soort allergie. Ook aan een ‘SOS, eerste hulp bij...’-hoofdstuk is gedacht, Yvette geeft overal antwoord op.  De foto’s in het boek stralen vooral gezelligheid uit en dat past helemaal in de Home Baked-filosofie: van bakken word je niet alleen heel erg gelukkig maar ook erg geliefd!
 

Fast food 

Vergeet die kar met kleffe broodjes en lauwe worsten die dagelijks op het Spui en andere prominente pleinen in Amsterdam te vinden is. Hotdogs eten doe je in 2015 gewoon lekker thuis! Ron Blaauw sprong al in op de trend met zijn Fat Dogrestaurant en de Franse slagerszoon Stephane Reynaud (A propos bistro, Van het varken) schreef er een boek over. In Hotdogs de luxe speelt de Frankfurter slechts een bijrol, we hebben het hier over Weense worsten, chipolata en bijvoorbeeld cervelaatworst. En de toppings gaan ook net iets verder dan mosterd, ketchup en zuurkool. Denk aan Tomatenpesto, kappertjes en komkommer met een chipolataworstje of Merguez met aardappel, currysaus en pijnboompitten. En alle recepten worden natuurlijk voorzien van de juiste broodsuggestie, dit zijn hot-dogs 2.0

 

In Frankrijk houden ze wel van experimenteren als het om fast food gaat. Uit ontevredenheid met het lunchaanbod besloten twee grafisch ontwerpers in hun eigen keukentje te gaan experimenteren met knotsgekke maar toch zeer smakelijke burgers. Het werd een ritueel: iedere week in anderhalf uur tijd iets bedenken, de boodschappen ervoor doen, koken, fotograferen en eten. Het resultaat is Fat & Furious Burger, een geweldig en bizar boek met zestig recepten, het een nog gekker dan het ander, en allemaal strak gefotografeerd. Als je de ongelooflijke gouden burger, de ijscoburger, de haloweenbrrrger en de vampierburger ziet, ben je verloren en wil je zelf aan de slag. Het ideale cadeau voor de grafische kookliefhebbers!

In Nederland hebben we ons eigen fast fooderfgoed: de kroket. Wijlen Johannes van Dam was een liefhebber en het schrijven van Het krokettenboek was zijn levenswerk. Helaas heeft hij dit zelf niet kunnen voltooien maar redacteur en vriendin Joosje Noordhoek en Jonah Freud van de Kookboekhandel vonden zijn notities en hebben het boek afgemaakt. Uiteraard begint het boek(je) met de geschiedenis van de kroket (ook wel croquet, want de originele recepten komen uit Frankrijk). Gevolgd door een verhaal uit de jeugd van Johannes van Dam over zijn zoektocht naar de perfecte kroket. Maar bovenal staan er recepten in voor allerlei kroketten, niet alleen de bekende vleeskroketten maar maar ook gierstkroketten met verse kruiden, camembertkroketten, wildcroquetten en Limburgse zoervleisjkroketten. En voor in de agenda: 9 oktober is uitgeroepen tot Nationale Krokettendag.

Beginners en klassiekers

Voor de beginnende kok schreef ik zelf samen met de vaste kookboekenrecensent van Athenaeum, Debby Koudenburg, een handboek met de titel #HBVDSK. Handboek voor de studentenkok (en late leerlingen) [leesfragment]. Met maar liefst achttien verschillende hoofdstukken met titels als 'Toko Love', 'Voulez-vous Croquer avec moi?' en 'Tentamenvoer & Troosteten' is er voor bijna alles wel een recept te vinden. En om de studenten (dan wel late leerlingen) echt te leren koken zijn er ook allerlei handige basisrecepten voor bijvoorbeeld sauzen, dressings en bouillons opgenomen. De studenten klassiekers zoals spaghetti bolognese en chili con carne komen natuurlijk aan bod maar dit meer boek biedt méér, veel meer. En het gaat er vanuit dat studenten anno 2014 interesse hebben in echt eten en in goed eten, en daar ook soms best wat moeite voor willen doen.