Onze recensies

De GVR, Roald Dahls meest ontroerende boek

03 november 2023 De grote vriendelijke reus was er vast mee ingenomen geweest als hij had geweten dat er 35 jaar na zijn verschijning een podcast naar hem vernoemd is. ‘Wat fantastelijk!,’ zou hij uitroepen. ‘Wat hartstikke toffisch!’ Het medium had hem ook niet misstaan. Want wat de reus vooral doet is praten. En het is moeilijk om niet geroerd te raken door deze ‘spraakjesmaker’. Lees Elisabeth Stoutjesdijk over de #11 in de Grote Vriendelijke Honderd.

De kracht van woorden in Sovjet-Oekraïne: Frank Nellens De onzichtbaren

01 november 2023 Dit weekend las ik De onzichtbaren, de tweede roman van Frank Nellen, een roman die me vanaf de eerste pagina overtuigde. Nellen deed me lachen en genieten van mooie zinnen, en leidde me een boek in over vriendschap en de kracht van lezen en verhalen vertellen, maar ook de kracht van het individu. Het speelt zich af in het Oekraïne grotendeels ten tijde van de Tsjernobylramp. Door Femke Heemskerk.

Lauren Bastides voorstel: Samen naar een zorgzame wereld

31 oktober 2023 Een boek over het feminisme, o, nee hè, hoor ik u denken, niet nóg een. Net als bij boeken over het klimaat weten we wel dat we er misschien iets mee moeten, met dat feminisme, het gaat er in de media constant over, en ja vrouwen zijn slachtoffer van geweld, hebben minder bewegingsvrijheid, hun rechten staan onder druk, maar het voelt prettiger om dat nog even opzij te schuiven of normaal te vinden. Het komt te dichtbij de kern van wie we zijn of het reduceert ons tot een deel daarvan, iets waar we liever niet mee geconfronteerd worden, en tegelijk leidt het zo vaak tot absolute standpunten waarmee we enkel verder van elkaar verwijderd raken; we polariseren erdoor. Het lijkt wel lopen over een mijnenveld. Door Fleur Speet.

Paul Auster voert je stukjes rouw, herinnering en fantoompijn: over Baumgartner

31 oktober 2023 Ik ben een liefhebber van het werk van Paul Auster, de ijzersterke verteller van bijzondere verhalen, de vloeiende stilist, de schrijver óver literatuur, vertellen en denken. In zijn nieuwste, kleine roman over rouw en herinneringen, Baumgartner (vertaling Ronald Vlek), laat hij dat weer zien, al slaat hij wel veel paden in - om ze snel weer te verlaten. (Is dit fantoompijnfictie?)

Een onvergetelijk personage: Astrid Lindgrens Pippi Langkous

24 oktober 2023 47! Een stuk achter De Gebroeders Leeuwenhart (12 in de Grote Vriendelijke Honderd) en Ronja de Roversdochter (15), maar ruim voor De kinderen van Bolderburen (73) houdt Pippi Langkous inderdaad het midden tussen Astrid Lindgrens tijdloos-sprookjesachtige en haar realistischer werk. Het is niet de beste Lindgren. Maar de onverwoestbare, eenzame Pippi blijft een onvergetelijk personage. En, dat pleit ook voor haar, ze zei nooit: ‘Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan.’ Door Daan Stoffelsen

Een fonkelende terugblik: Mantels verhalen in Goed leren praten zijn geënt op haar jeugd

21 oktober 2023

Wie het werk van Hilary Mantel, de Queen of Literature kent, heeft Learning to Talk uiteraard al gelezen. In het Engels. Nu is daar de vertaling door Harm Damsma en Niek Miedema, Goed leren praten, en die vertaling is al even indrukwekkend als het origineel. Het is waar wat Niek Miedema zegt: ‘Hilary Mantel kan geen saaie zin schrijven.’ Iedere zin in deze verhalenbundel fonkelt. Door Fleur Speet.

Een bondgenootschap in verwondering: Roald Dahls De Heksen

20 oktober 2023

49! De Heksen bevat alle ingrediënten van een verrukkelijke Roald Dahl. Met als hoofdingrediënt het griezelen. In De Heksen maakt een eigenzinnige grootmoeder haar zevenjarige kleinzoon geestdriftig en in gruwelijke details wegwijs in de wereld van de heksen – een wereld die de onze is: ‘Wie weet woont er op dit moment wel een heks naast je…’ Zelfs in je nette buurvrouw kan een kinderhater schuilen die, zodra ze de kans krijgt, haar toverkrachten aanwendt om een kindje in een fazant te veranderen en vervolgens te laten afschieten en opeten door eigen ouders. Om maar een voorbeeld te noemen… ‘Vermorzel en verpulver ze en pletter ze in elkaar. Dat is het motto van alle heksen.’ Door Elisabeth Stoutjesdijk.

Een fenomenologische poging tot communicatie over verbeelding in klanken: Jos Kessels, Taal geven aan muziek

19 oktober 2023

Als het nieuwe gezicht van de filosofienieuwsbrief grijp ik terug naar de muziekfilosofie, een van mijn favoriete vakken als UvA-student. Onlangs is de essaybundel Muziek zit tussen je oren, samengesteld door Erik Heijerman en Albert van der Schoot, verschenen. Die bundel is door haar ideeënrijkdom een goede kennismaking met verschillende denkrichtingen binnen het vakgebied. Denk bijvoorbeeld aan muzikale compositie als retorica; muziek als zelfaffectie van het leven; muziek ter oefening voor luisteravonturen etc. Maar mijn filosofieboek van de maand is van Jos Kessels, die met Taal geven aan muziek. Een nieuwe harmonieleer een bewonderenswaardige poging doet om die twee uitingsvormen te verenigen.

Annie M.G. Schmidts Pluk van de Petteflet: herkenbaar, wonderlijk, rijk aan vondsten

18 oktober 2023 8! Hoe kan een Margriet-feuilleton uit 1968-1969 nog steeds voorgelezen worden? Annie M.G. Schmidts boek uit 1971, met illustraties van Fiep Westendorp, behield zijn aantrekkingskracht: in een kleine, overzichtelijke wereld, leven zowel herkenbare (de Stampertjes! Aagje!) als wonderlijke figuren (Zaza! De heen-en-weerwolf! De kluizelaar! De krullevaar!). De heldere taal, de geweldige vondsten van Lispeltuut tot hasselbraam, en de afgeronde avonturen maken Pluk van de Petteflet perfect voor lezers vanaf vier jaar. Door Daan Stoffelsen

Charlotte Dematons’ vernieuwde Sinterklaas spiegelt, maar verrukt weer door de details

17 oktober 2023 Charlotte Dematons’ vernieuwde, inclusievere prentenboek Sinterklaas — Gouden Penseel 2008 — nodigt uit tot het zoeken van verschillen, maar is vooral weer een warme viering van een feest voor iedereen, met ontelbare grappige en lieve details. Door Daan Stoffelsen, met aanvulling over Thedo Keizers Mevrouw Sinterklaas.
pro-mbooks1 : athenaeum