Terug

Recensies

Wie aankomt, smeedt een netwerk

De trek naar de stad, omvangrijk en wereldwijd, leidt tot grote omwoelingen. Economisch en cultureel, maar zeker ook politiek. In tal van steden over de hele wereld vind je concentraties van volksverhuizers, gelukzoekers en avonturiers die het karige bestaan op het platteland vaarwel hebben geze…

Wigman ademt poëzie

Annie M.G. Schmidt gaf ooit haar goede raad in poëzievorm: 'Neem nooit een dichter, m'n dochter./Zo een met een dichterskop,/zo eentje met lange haren,/zo een op een zolderkamer,/zo een wordt er ook met de jaren/niet monogamer op [...].'
In zijn zojuist verschenen bundel met poëtische bespiegelingen …

Wat overblijft is vorm

De Vijftigers schreven ‘experimentele poëzie’. Zo noemden ze het zelf. Hun beeldspraak was associatief, en volgens dichter en criticus Cees Buddingh ’een ‘opeenvolging van afzonderlijke beelden’. De beeldspraak stond niet in dienst van een idee, maar kreeg een eigen, autonome status; ze zijn het ged…

De Boom City, de Shock City: Chicago

Tussen 1820 en 1860 beginnen de grote Amerikaanse steden te groeien: New York van honderdduizend naar achthonderdduizend inwoners, Philadelphia van zestigduizend naar zeshonderdduizend. Maar de groei van Chicago, aan Lake Michigan in het midden-westen, slaat alles. Tot diep in de jaren 1830 is de st…

De secretaris van België

De Leie kronkelt zich door het Vlaamse land, tussen Gent en Kortrijk. Onderweg ligt het kunstenaarsdorp Latem, in een bocht. Idyllisch. Maar door afvalwater van de Franse industrie en het roten van vlasstengels wordt de rivier volkomen verpest en dat niet alleen. Behalve de doordringende stank die h…

Het starre Pakistan, schitterend

Dat Brits-Indië ooit onafhankelijk zou worden, stond wel vast. Maar dat er in de nacht van 15 augustus 1947 een gruwelijk monster op de wereld werd gezet, had niemand vermoed. Het enorme subcontinent werd in twee delen gehakt: India in het midden, met zowel in het westen als het oosten een deel…

De oorlog van onderaf beschreven

20 april 1939 was een zonnige voorjaarsdag in Berlijn, prima Führerwetter. Dat kwam goed uit, want Adolf Hitler werd die dag vijftig jaar en vierde zijn verjaardag met een militaire parade. Het aantal deelnemers was zo groot dat ze gemakkelijk een rij van honderd kilometer hadden kunnen vormen…

Hoe authentieke buurten gewone buurten worden

Jane Jacobs verzette zich met alle macht tegen de stedenbouwers en planologen die haar geliefde Greenwich Village in New York City met de grond gelijk wilden maken. Er moesten brede snelwegen doorheen getrokken worden, hoge flatgebouwen neergezet en een strikte scheiding tussen wonen, transport en w…

De aloude discrepantie tussen wet en werkelijkheid

Kun je de aard van een volk afleiden uit de geschiedenis? Een jaar of wat geleden had deze vraag een zekere actualiteit: de toenmalige minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap - Maria van der Hoeven - vroeg om een canon van het nationale verleden. Er ging een commissie aan het werk en het resul…

Een onvervalste geschiedenis van India

De Kasjmiervallei, met al die fraaie meren en bergen, geldt als de mooiste streek van India. Het is ook de locatie van felbegeerde ambachtelijke producten, zoals zijde en wol, en van een verfijnde keuken (het verrukkelijke lamsgerecht rogan josh is wereldberoemd). Sinds de onafhankelijkheid van Indi…

De magnifieke bibliotheek van het heilige

Pabu had goddelijke trekken, de aangewezen figuur om boeven te verslaan. Zijn strijd tegen de slechterik Mirza Khan Patan, die plunderend door het land trok en de eer van eenvoudige dorpsvrouwen bedreigde, was heroïsch. Maar de climax van zijn heldenbestaan was de overwinning op de tienkoppige Ravan…

Een röntgenfoto van de stad

De architect Michael Sorkin woont op de hoogste verdieping van ‘Annabel Lee’, een oud pakhuis in Greenwich Village, vrijwel om de hoek van Washington Square. In een minuut of twintig loopt hij naar zijn werk, afhankelijk van de route die hij kiest. Tijdens die korte wandeling komt de wereld voorbij.…

Overdrijven en uitsloven: culinair New York

New York moedigt overdrijving en uitsloverij aan, zegt William Grimes in zijn culinaire geschiedenis van deze stad. Wie een groot risico neemt, wordt dikwijls beloond. Als een chefkok slaagt, gebeurt dat vaak op een spectaculaire manier. Ook als hij mislukt. In het smakelijke Appetite City laat de s…

Ziekelijk en lichtelijk verknipt, slim en alert

In Flannery O’Connors verhaal ‘The Enduring Chill’ arriveert boekverkoper Asbury op het treinstation van zijn geboorteplaats Timberboro. Hij is doodziek uit New York gekomen. Zijn moeder haalt hem op, ze heeft haar zoon al een tijd niet gezien, met een brede glimlach staat ze op het perron. Hij komt…

Westerse Kali in Kolkata

Op het omslag van Paul Theroux’s Een dode hand. Een moord in Calcutta staat Kali afgebeeld. De zwarte hindoegodin is populair in het oosten van India, vooral Bengalen en Assam. Wat de olifantsgod Ganesh is voor Mumbai, is Kali voor Kolkata (zoals Calcutta tegenwoordig heet): een geliefde beschermvro…

De geldwolven doorgelicht

Op 13 november 2007, op de kop af twee jaar geleden, viel justitie binnen bij meer dan honderd personen en bedrijven. Het was de grootste operatie in z’n soort ooit in Nederland uitgevoerd. Er waren meer dan zeshonderd bijzondere opsporingsambtenaren bij betrokken, plus vele tientallen leden van het…

De kracht van die verdomde huismoeder: Jane Jacobs

De schermutselingen tussen Jane Jacobs en Robert Moses waren een gevecht van David en Goliath. Genius of Common Sense van Lang en Wunsch, maar vooral Wrestling with Moses van Flint doet er nauwgezet verslag van. Partijdig, maar spannend, gedetailleerd, en dramatisch. Bovendien met uniek fotomateriaa…

Het verdwijnen van Mumbai's dynamiek

In 2007 nam de regering van Maharashtra, de enorme deelstaat aan de Westkust van India, een omstreden plan aan: het Dharavi Development Plan. Deze gebeurtenis haalde zelfs Nederlandse kranten - journalisten schreven, in zalige onwetendheid, dat met dit project een eind zou komen aan Dharavi, de groo…

Brengt de biografie ons dichter bij de poëzie?

De poëzie van Vladimir Majakovski (1893 – 1930) is berucht; er is geen doorkomen aan. In zijn liefdesgedicht ‘Daarover’ lees je:

Dit thema is
nu
én gebed tot Boeddha
én ’t wet bij de negers het mes voor de baas.
En leeft er op Mars
maar één mens met gemoed, dan
krast
hij
eenzelfde
relaas.

Wie het weet, mag…

Leeuwenstrijd tegen hindoefundamentalisme

In 1997 won Arundhati Roy de Booker Prize met haar debuut The God of Small Things. Ze werd in één klap rijk en beroemd, maar heeft de belofte van een groot romanschrijfster nooit ingelost. In plaats van romans schrijft ze politieke pamfletten en journalistieke reportages. De afgelopen tien jaar heef…

pro-mbooks1 : athenaeum