Recensie: Verblindend zaklantaarnlicht en verbeten gefluister

Ik voelde me nooit aangetrokken tot de waargebeurde misdaad, In cold blood van Truman Capote was de enige true-crime die ik, fervent thrillerlezer, eerder las. Maar onlangs viel mijn oog op Ik zal verdwijnen in het donker van Michelle McNamara, wat opvallend genoeg is verschenen bij Lebowski, een uitgeverij die doorgaans vooral literaire fictie uitgeeft. Ik was direct in de ban van dit fascinerende verhaal dat leest alsof het om verzonnen misdaad gaat.

Het boek is het verslag van een zoektocht naar de dader van een groot aantal verkrachtingen en moorden, gepleegd in Californië over een periode van zo'n dertig jaar. De moordenaar werd in die tijd nooit gevonden. Michelle McNamara had een blog waarop ze over misdaad schreef, en raakte verstrikt in deze zaak waarin ze zich gaandeweg steeds meer ging verdiepen.

Interessant aan dit boek, en de reden dat ik doorlas, is dat ze je meeneemt in haar onderzoek. Ze vertelt hoe ze zich in de avond, als haar man en kind al slapen, terugtrekt in de kinderkamer en zich achter haar computer installeert om politieverslagen te lezen, plaatsen delict op Google Maps te bekijken, foto's van voetsporen met elkaar te vergelijken en hoe ze contact legt met andere - al dan niet professionele - detectives. Overdag spreekt ze met rechercheurs en politiefunctionarissen over de zaak en bezoekt ze plekken die relevant zijn voor het onderzoek. Haar eigen verhaal, op zoek naar de dader, wisselt ze af met beschrijvingen van de misdaden die gepleegd zijn, en dit doet ze op zo'n beeldende manier, dat het is alsof je een fictieve thriller leest.

'De recherche meende te weten in welke nacht hij had geleerd dat hij voorzichtig moest zijn. Ze wisten welke nacht hem had veranderd. Het eerste misdrijf waarmee ze hem in verband konden brengen, waar ze stopten met terugspoelen, had op 1 oktober 1979 plaatsgevonden. […] Die nacht werd een stel op Queen Ann Lane in Goleta gewekt door een verblindend zaklantaarnlicht en het verbeten gefluister van een jonge man. […] Het stel kon slechts een heel algemene beschrijving geven. […] Daarna heeft niet één van zijn slachtoffers ooit nog een beschrijving kunnen geven, omdat ze het niet overleefden.'

Inhoudelijk is het een intrigerend verhaal, waarin je al snel wordt meegezogen, maar ik had het boek niet uitgelezen als het niet zo goed en meeslepend geschreven was. Het is ongelooflijk hoe deze vrouw zich vastbijt in de complexe zaak en onvermoeibaar onderzoek pleegt om de dader te vinden. Helaas heeft zij dit zelf niet meer kunnen meemaken: Michelle McNamara overleed plotseling in 2016, voordat haar boek verscheen. Ongelooflijk genoeg werd twee maanden na publicatie de schuldige, een inmiddels 72-jarige voormalige politieagent, gepakt. Veertig jaar na de laatste moorden had haar boek er mede voor gezorgd dat de dader, die dacht te ontkomen en te verdwijnen in het donker, alsnog kon worden ingerekend.

Ilja Velthuis is boekverkoper bij Athenaeum Haarlem en blogt over eten op de Smaak van Marie.