Recensie: Stille wateren

Hoe leef je verder als je het gevoel hebt dat je leven zich heeft ontrafeld? Als je eraan twijfelt of je nog wel in staat bent een leven te leiden zoals andere mensen doen, met al het goede en slechte dat erbij komt kijken? In The Lake beschrijft Banana Yoshimoto (Kitchen) twee mensen die in elk geval een poging wagen, ook al is de vrees soms groter dan de hoop. Door emmi schumacher.

'I still believed, back then, much more than I do now, that the world was essentially a happy place, full of the sounds of families having dinner together, the smile on a mother's face when she sees her husband off to work in the morning, the warmth radiating from a loved one in bed beside you when you wake up in the middle of the night.
That's not how it was with Nakajima, in his world. His universe included everything dark, and that darkness was always there. It had nothing to do, say, with him being a man and me a woman, it was the result of the different paths our lives had taken. I thought I had a pretty good grasp of the world compared to other people my age, but that was nothing compared to the weight Nakajima carried inside him.'

The Lake, vertaald door Michael Emmerich, gaat over twee achter-in-de-twintigers, die allebei herstellende zijn van hun verleden en hun toekomst vorm proberen te geven. Chihiro, de ik-persoon, heeft net haar moeder verloren en vraagt zich af of ze haar huidige, vrijblijvende kunstenaarsbestaan serieus wil gaan nemen of niet. Nakajima is doelgericht en ambitieus als het om zijn carrière gaat, maar door de schade die hij als kind heeft opgelopen is het de vraag of hij ook emotioneel zal weten te overleven. Ze wonen tegenover elkaar, en aanvankelijk bestaat hun contact alleen uit heen en weer geroep over hun straat in Tokio. Hoe hechter hun relatie wordt, hoe dichter Chihiro komt bij het oplossen van het mysterie uit Nakajima's verleden.

Dit klinkt misschien alsof het belangrijkste moment in The Lake het moment is waarop Chihiro er op dramatische wijze achterkomt hoe haar vriend is geworden zoals hij is. Dat is gelukkig niet het geval; emoties zijn er genoeg, maar Yoshimoto's heldere, onopgesmukte, en ook humoristische stijl weerhoudt het verhaal ervan een larmoyante, sentimentele boel te worden. Ze richt zich op de minutiae van het leven van haar personages – het onmogelijk vroege tijdstip waarop Chihiro elke ochtend aan het werk gaat, omdat het licht dan het best is, koffie bij de Starbucks om de hoek, tofu door Nakajima in perfecte blokjes gesneden – waardoor de lezer het gevoel krijgt mee te kunnen kijken in een privéwereld. Het is deze nadruk op het alledaagse die ervoor zorgt dat de nasleep van Nakajima's nogal onalledaagse verleden de roman niet uit evenwicht brengt.

In haar thuisland Japan is Banana Yoshimoto een literaire beroemdheid. Haar debuut, Kitchen, ontketende in 1988 'Bananamania', en nog steeds zijn haar boeken bestsellers. Hoewel ze soms de kritiek krijgt te oppervlakkig te zijn (op het door haar uitgesproken voornemen nog eens de Nobelprijs te winnen reageerden critici met het Japanse equivalent van as if), zijn vooral jongeren grote bewonderaars. Misschien omdat veel van haar personages jong zijn, en worstelen met twijfels en frustraties over hun toekomst in het moderne Japan. En het valt niet te ontkennen dat ze met dat onderwerp goed raad weet.

Probleem voor ons in het westen is alleen dat het zo lang duurt voordat Yoshimoto's werk in vertaling verschijnt. Zo verscheen de Nederlandse vertaling van haar debuut pas in 1993 (bij Atlas), en The Lake verscheen in Japan al in 2005, en is nu pas in het Engels vertaald. Volgende keer wat sneller graag!

Emmi Schumacher studeerde Engels en Amerikanistiek. Ze is boekverkoper bij Athenaeum Boekhandel.