De beste 11 onder de 35 volgens Marja Pruis

'Dat hier voor vijfendertig is gekozen als leeftijdsgrens heeft te maken met de mogelijkheid nog relatief "nieuwe" schrijvers te kunnen noemen. Wel moesten zij minstens één roman of verhalenbundel hebben gepubliceerd. Elf in plaats van twintig omdat we nu eenmaal met een kleiner taalgebied te maken hebben,' schrijft Pruis in haar inleiding. En: 'Opnieuw worden de grenzen opgerekt tussen genres, tussen fictie en non-fictie, zoals in de romans van Lieke Marsman en Nikki Dekker. Lale Gül en Tobi Lakmaker grijpen beiden terug op literaire voorgangers om hun eigen stem op te eisen. In de beste traditie van baanbrekende literatuur openen Lucas Rijneveld, Nadia de Vries en Jante Wortel het perspectief op het weerstrevende meisjeslichaam. Aya Sabi legt met haar familiekroniek een intergenerationeel trauma bloot dat nog niet eerder in Nederland beschreven is. Simone Atangana Bekono, Thomas Heerma van Voss en Tom Hofland vinden een nieuw soort realisme uit, een precair type psychologische romans. Bij Atangana Bekono leidt dat tot een personage dat afrekent met haar racistische omgeving, bij Heerma van Voss tot een verfijnd ironisch perspectief en bij Hofland tot een dromerig soort magisch-realisme.'

Lijstjes zijn er om nieuwsgierig te maken en te bevestigen, om je aan te schuren en om te vergelijken. Allereerst met de vorige lijst met jonge, veelbelovende schrijvers, van Das Magazin, De tien, met Maartje Wortel, Hanna Bervoets en acht mannen. Thomas Heerma van Voss stond ook al op die lijst, de rest is al te oud. Dan met de prijswinnende debutanten van de afgelopen, om je te realiseren dat menigeen debuteert ná zijn of haar 35ste, zoals Mariken Heitman, Maral Noshad Sharifi, Forugh Karimi, Femke Vindevogel, Annemarie Haverkamp, Machteld Siegmann, Caro van Thuyne, Frank Nellen, Mark Stokmans, Gijs Wilbrink en Ramy El-Dardiry.

Maar er is overlap: Simone Atangana Bekono kreeg de Anton Wachterprijs 2022, Lale Gül en Tobi Lakmaker waren genomineerd, Lucas Rijneveld kreeg al eens de Bronzen Uil, Jante Wortel was de laatste editie genomineerd. En de Volkskrant-talenten van het jaar? Nikki Dekker was dat voor 2023. 2024: Alara Adilow, dichter. 2022: Lisa Weeda, net 35. 2021: Joost Oomen, die is dus afgevallen. En dan heb je nog de BNG Bank Literatuurprijs, voor talent onder de veertig. Daan Heerma van Voss, winnaar in 2023, is te oud voor deze selectie, Tom Hofland (2022) staat op de lijst, Carmien Michels (2021) niet. Tatjana Almuli, Tiemen Hiemstra (shortlist Boekenbon Literatuurprijs 2023), Valentijn Hoogenkamp en Jilt Jorritsma evenmin.

Het is evident, ten slotte, dat ook deze lijst niet homogeen kan zijn. De internationaal doorgebroken Lucas Rijneveld (twee romans, drie dichtbundels), Thomas Heerma van Voss (drie romans, twee verhalenbundels, een essaybundel) en Lieke Marsman (oud-dichter des vaderlands, één roman, vier dichtbundels) leggen veel meer gewicht in de balans dan de debutanten Nikki Dekker, Lale Gül, Tobi Lakmaker en Nadia de Vries. Drie (oud-)Revisor-redacteurs, vier Das Mag-schrijvers. Maar de waarde van deze lijst zal zich over tien jaar bewijzen. Wie had bij verschijning van De tien verwacht dat Özcan Akyol een groot televisiepresentator zou worden, en wie weet wat Yannick Dangre tegenwoordig doet? En waarom Niña Weijers en Nina Polak destijds ontbraken?

Lees meer van deze schrijvers:

• Simone Atangana Bekono: lees op onze site een fragment uit haar dichtbundel Marshmallow, Dirk Jan Veerman over Zo hoog de zon stond, Daan Stoffelsen over Confrontaties en een fragment uit Confrontaties
• Nikki Dekker: lees een fragment uit diepdiepblauw
• Lale Gül: lees Floris Cohen over Ik ga leven, en Marieke van Ekerens interview met Gül
• Thomas Heerma van Voss: lees fragmenten uit Condities, Stern, De derde persoon en Plaatsvervangers
• Tom Hofland: lees fragmenten uit Een stroopgraf voor de bij, De menseneter en Vele vreemde vormen
• Tobi Lakmaker: lees een fragment uit De geschiedenis van mijn seksualiteit en bekijk Bob Kappens interview met Lakmaker
• Lieke Marsman: lees Daan Stoffelsens bespreking van Het tegenovergestelde van een mens en beluister de podcast met interviewer Ellen Deckwitz, lees Maarten Buser over haar dichtbundel In mijn mand en een fragment uit die bundel, lees Bouke Vlierhuis over De eerste letter en een fragment uit die bundel, en lees Marleen Louters interview met Marsman
• Lucas Rijneveld: lees een fragment uit Mijn lieve gunsteling, beluister de podcast met interviewer Jan van Mersbergen over De avond is ongemak, lees vertaler Michele Hutchison over toelichting op The Discomfort of Evening, en een fragment uit De avond is ongemak.
• Aya Sabi: lees fragmenten uit Verkruimeld land en Half leven
• Nadia de Vries: lees een fragment uit De bakvis
• Jante Wortel: lees een fragment uit Weerlicht