Recensie: Overleven als veertienjarige in New York zonder stroom: Anna Woltz, Honderd uur nacht

58! Ik ben erg onder de indruk van Anna Woltz’ Honderd uur nacht, het boek waarmee ze de Nienke van Hichtumprijs won. Het is vooral heel sterk hoe ze de karakterontwikkeling neerzet van de veertienjarige Emilia, op de vlucht naar New York en overlevend tijdens orkaan Sandy.

N.B. Anna Woltz staat ook met De tunnel (21), Alaska (42) en Gips (65) in de Grote Vriendelijke Honderd. Lees op onze site Annick van Kessel & Susanne van der Klei over De tunnel (en lees een fragment) en Daan Stoffelsen over Gips en Woltz’ prentenboek Naar de wolven. Op Athenaeum.nl proberen we zoveel mogelijk boeken van de GV100 recht te doen met recensies, aanbevelingen en fragmenten.

Want Emilia heeft een vlucht en een appartement geboekt met de creditcard van haar vader. Hij is schooldirecteur en er is iets gebeurd met een zeventienjarig meisje op hun school. Daarover begint iedereen te speculeren, iedereen gaat van het ergste uit, en Emilia kan de nare opmerkingen onder medeleerlingen en op sociale media niet meer aan. En waarom New York? Dat is random. Maar als ze daar eenmaal is, blijkt dat het Airbnb-appartement dat ze gereserveerd heeft, niet bestaat:

‘Ik blijf naar de dichte deur staren.
Terwijl ik daar nog bewegingloos sta, komt Seth zijn huis weer uit met een fiets op zijn schouder. Hij draagt nu versleten gympen en een donkere capuchontrui. Op zijn hoofd zit een neongroene fietshelm.
“Good luck!” roept hij, en dan is hij al op zijn fiets gesprongen en racet hij weg.
Ik wil schreeuwen dat hij moet blijven. Dat ik veertien ben en dat ik geen idee heb wat ik nu moet doen. Hij is de enige New Yorker die ik een heel klein beetje ken. De enige die telt in elk geval, want verder weet ik hier alleen maar beroemdheden: Ashton Kutcher en Beyoncé en de jongen die Harry Potter speelde. Maar ik schreeuw niet en Seth suist in de verte een hoek om.
oh my god, zeg ik woedend tegen mezelf, hoe dom kun je zijn? Je wéét toch dat internet niet te vertrouwen is? Op school hadden we vorig jaar zelfs nog van die zeiklessen mediawijsheid, gegeven door een brave mevrouw die tien keer minder van computers snapte dan wij.
Waarom geloofde ik ook maar één seconde dat die lachende Mr Greenberg met z’n goudblonde sikje zo vriendelijk zou zijn om mij een prachtige kamer te verhuren voor heel weinig geld?’

Zo alleen kan je zijn, maar gelukkig mag ze bij Seth en zijn jongere zusje logeren. Twee dagen later wordt New York door de orkaan Sandy getroffen, en de drie, samen met een buurjongen, moeten het redden met gehamsterde blikken bonen en zonder stroom. En vooral zonder volwassenen. Dat gegeven, dat Pippi Langkousachtige, werkt in alles door: kun je op die leeftijd op eigen benen staan? Hoe groot ben je? Emilia wordt in het diepe gegooid van het leven, en ze leert heel snel haar eigen boontjes te doppen. Ze heeft gekozen voor New York, maar ze heeft zich natuurlijk niet gerealiseerd hoe dat zou uitpakken, hoe de praktische problemen aan te pakken zijn. En ze maakt fouten, zoals met dat appartement, en als ze wordt herkend en al haar frustratie bij een tweederangs journalist eruit gooit, in een soort meltdown. Maar vooral wordt die thematiek doorgetrokken doordat iedereen met die orkaan te maken heeft, en alle nutsvoorzieningen wegvallen, wat ervoor zorgt dat ze plotseling moeten nadenken over dingen waar normaal je ouders over nadenken.

Woltz zet dat erg goed neer. Niet alleen die ontwikkeling, maar ook hoe niemand helemaal goed of helemaal slecht is. Zelfs die vader, de grote boosdoener, heeft goede kanten. Woltz lost hun probleem ook weer niet op, maar ze brengt haar personages wel nader tot elkaar. Die nuance vond ik voor een jeugdboek erg volwassen. Maar ook werpt Emilia de vraag op, vanzelfsprekend misschien voor deze leeftijdscategorie, voor mij een minder interessante lijn: kun je als meisje wel vrienden zijn jongens?

Natuurlijk komen de ouders eindelijk terug. Dat is een mooie scène, er iets van verzoening. Geen vergeving, dat niet, maar als ze praten over verhuizen naar New York met zijn allen - weg van de rel - of over de situatie thuis, dan is dat een gesprek tussen gelijken. Dus ja, Emilia wordt wel volwassen. Een overtuigende coming of age, een bevestiging van haar reputatie als de jeugdboekenschrijver van dit moment.

Jesse Keff werkt bij Athenaeum Boekhandel bij de klantenservice en de administratie.