Recensie: Het huisdier in de hoofdrol: over Erica Fudge, Huisdieren

Het dier fungeert binnen de filosofische traditie van oudsher als negatieve categorie om de menselijkheid mee te verduidelijken. De mens was het politieke dier, het rationele dier, of het talige dier. Sinds Darwin geldt de mens als die ene unieke tak van de evolutie, de grote uitzondering onder alle diersoorten. Door de zelfgenoegzaamheid van de menselijke superioriteit heeft ‘het dier’ weinig serieuze filosofische aandacht gekregen, en het tamme huisdier, dat door domesticatie juist aan wilde dierlijkheid heeft ingeleverd, moet het doen met een bijrol. Zelfs de ernstige blik van Derrida heeft het huisdier geen permanent aanzien verleend, terwijl er zoveel spanningsvelden en ambiguïteit aan huisdieren kleven. Erica Fudge draait het om, en onderzoekt in Huisdieren (Pets, vertaling Joris Capenberghs) verschillende facetten met een open vizier.

Ze schrijft over ‘de rol die het huisdier speelt in de beeldvorming over thuis’, het dier ‘als verbonden met existentiële tekorten in de moderne wereld’, huisdieren die ‘van nature enkele van de voornaamste grenzen uitdagen waarlangs en waarbinnen we leven’, de uitwisseling van dominantie en genegenheid, et cetera. Zo krijgt de onmondige vriend, de huisgenoot van velen, alsnog een hoofdrol: de liefdevolle toewijding van een filosofische geest.

Remon den Ouden is boekverkoper bij Boekhandel Van Rossum en Athenaeum Boekhandel Spui. Hij is verantwoordelijk voor de filosofieafdeling, de categoriepagina Filosofie op de website én de nieuwsbrief.