Best besproken week 15: Zeinab Badawi, Sylvain Tesson, Lina Wolff, Meir Shalev en Thomas Korsgaard

In de kranten naast besprekingen ook interviews met Jill Mansell (in Het Parool, over Een dag om nooit te vergeten), Tim Fransen (de Volkskrant, over In onze tijd, lees een fragment), Alfred Birney (ook de Volkskrant, over Zwerfpost), Paul Lynch (Trouw, over Lied van de profeet, lees een fragment), Jente Posthuma (NRC, over haar Bookernominatie What I’d Rather Not Think About, lees een fragment) en Bart Moeyaert (NRC, over Een ander leven, lees een fragment).

• Best besproken in week 14, en nu in de Volkskrant: Jenny Erpenbecks Kairos. Emilia Menkveld: ‘Erpenbeck velt geen oordeel en wijst geen schuldige aan, houdt ook in haar stijl een zekere distantie. [...] De parallellen zijn niet te missen: het verlies van idealen, de groeiende paranoia. Een zorgvuldig opgebouwde wereld verdwijnt, en het kost grote moeite om daarvoor iets in de plaats te stellen. Toch zou het te makkelijk zijn om in Kairos een allegorie van de DDR te lezen. Daarvoor is deze roman te gelaagd, zijn Hans en Katharina als personages veel te complex.’
• Bekijk ook ‘de beste boeken (tot nu toe) van 2024’
• Lees een fragment uit Wit
• Lees Arjen van Meijgaard over Blanc
• Lees een fragment uit Duivelsgreep

Zeinab Badawi, An African History of Africa

De Soedanees-Britse wetenschapster en voormalige BBC-presentatrice Zeinab Badawi interviewde Afrikaanse wetenschappers in heel het continent over de geschiedenis van Afrika en zijn bewoners — een welkome correctie op een bibliotheek vol Europese en Amerikaanse bespiegelingen op dat andere continent.

Simukai Chigudu in The Guardian: ‘But, for its many accomplishments in conveying the dynamism and diversity in Africa’s long history, this book may frustrate readers inclined to either more scholarly or more literary writing. The book’s panoramic historical view comes at the expense of a new, original argument. Badawi’s prose is limpid without being lyrical. Even her presence on the page is fleeting. We see flashes of her experience and discoveries when researching the book but she doesn’t indulge in more intimate self-revelation. The lack of a dramatic arc gives the book the feel of a compendium.’

‘The very act of telling African history from an African perspective and by making this history accessible to a wide audience is an assertion of dignity and an invitation to learn more. As Badawi puts it: “I hope I have demonstrated that Africa has a history, that it is a fundamental part of our global story, and one that is worthy of greater attention and respect than it has so far received.” She most certainly has.

Sylvain Tesson, Wit (vertaling Eef Gratama)

Sylvain Tesson, literair reisboekenauteur, werd met de Renaudot bekroond voor La Panthère des neiges (De sneeuwpanter). Zijn nieuwste boek in vertaling is Wit, waarin hij beschrijft hoe hij de Alpen doorkruist op ski’s.

Henk Pröpper, in de Volkskrant, memoriseert dat Tessons conservatieve politieke positie veel weerstand oproept, en ziet een paradox in zijn boek: ‘Hoe toegankelijk ook, Tessons werk is in zekere zin ondemocratisch en elitair. Met bijna religieuze overgave belicht de auteur de magische wereld van de natuur. Tegelijkertijd houdt hij die duidelijk het liefst voor zich alleen: laat de massa alsjeblieft beneden blijven. Toch wint hij honderdduizenden lezers voor zich door een bonte mengeling van ambiguïteiten en paradoxen die zijn werk origineel en levend maakt.’

‘Wit is op een uitdagende manier poëtisch, filosofisch, virulent in de afwijzing van het democratische gemodder en de (vermeende) aantasting van vrijheden. Verstild en toch avontuurlijk, iconoclastisch én geruststellend. Het is over de top en schuwt de kitsch niet, elitair en toch van de menselijke maat. Tesson zegt veel waars maar gaat soms op eigenzinnige wijze te kort door de bocht. Dan tuimelt met hem de hele westerse democratie in de afgrond, zonder dat er iets zinnigs voor in de plaats komt.’

Lina Wolff, Duivelsgreep (vertaling Janny Middelbeek-Oortgiessen)

Lina Wolffs Duivelsgreep beschrijft een interculturele relatie in Florence — zij Zweeds, hij Italiaans — die ontaardt in een akelige machtsverhouding.

Dieuwertje Mertens in Het Parool: ‘Het zijn dit soort geestige en scherpzinnige observaties, die het een feest maken de roman te lezen.’

‘Wolff schuwt de overdrijving niet. De roman zit vol knipogen naar de gothic novel, vandaar ook een motto dat afkomstig is van Bram Stoker (auteur van Dracula). In plaats van in een kasteel op een afgelegen plek, wonen ze op bovenwoning in het oude centrum van Florence, waar op een nacht een vleermuis door het open raam vliegt. De afzondering is er een in deze eigentijdse roman een in sociale zin. Ze hebben geen gemeenschappelijk sociaal leven; ze zijn aangewezen op elkaar.’

‘Heel geraffineerd toont Wolff de gekmakende machtsdynamiek binnen een toxische relatie die gewelddadige vormen aanneemt. [...] Daarmee fungeert Duivelsgreep als een doodenge lachspiegel voor het patriarchaat.’

Meir Shalev, Vertel het niet aan je broer (vertaling Ruben Verhasselt)

Elk jaar keert een zestiger terug uit de Verenigde Staten naar Israël om tijd door te brengen met zijn broer. Nu vertelt hij voor het eerst over de vrouw met wie hij een overgetelijke nacht doorbracht, en over de vrouw die zijn grote liefde is.

Michel Krielaars geeft vier ballen aan de een jaar geleden overleden ‘komische verhalenverteller bij uitstek’: ‘Het is een typisch grondstoffelijk Shalev-boek, waarin op lichte toon en met veel humor de belangrijkste stoorzenders van een gebalanceerd leven voorbijkomen, zoals een moeizame verhouding met je ouders, een stukgelopen liefdesrelatie, onderlinge afgunst en jaloezie. Ook is er net als in Shalevs eerdere romans een spannende en vermakelijke plot, die het verhaal iets van een tragikomische thriller geeft. Kortom, Vertel het niet aan je broer is Shalev op zijn best.’

‘Met die afwisseling van ernst en humor bewijst Shalev opnieuw zijn literaire vernuft als het over ongrijpbare zieleroerselen gaat. Als geen ander laat hij dan ook zien dat je het leven maar beter als een blijspel kunt beschouwen, omdat het anders ondraaglijk wordt.’

Thomas Korsgaard, Mocht er iemand langskomen (vertaling Lammie Post-Oostenbrink)

Het openingsdeel van de semi-autobiografische trilogie van Thomas Korsgaard speelt op een afgelegen boerderij waar geldgebrek en geweld schering en inslag zijn, een sociaalrealistische roman waarin het harde leven op het platteland centraal staat, doorspekt met rauwe humor.

Sofie Messeman in Trouw: ‘Gaandeweg kom je als lezer meer te weten over de vormen die deze duisternis kan aannemen. Het is een stuitend relaas, dat niet te harden zou zijn zonder de afstandelijk-observerende toon die de ik-verteller ervoor gevonden heeft.’

‘Mocht er iemand langskomen is een hard, treurig boek over mensen die geen aansluiting vinden bij de bredere maatschappij. Het is een bijzonder meeslepend boek; de nuchtere toon geeft het verhaal iets ironisch en zelfs luchtigs. Korsgaard klinkt minder mistroostig dan de Franse schrijver Édouard Louis, wiens romans over de uitzichtloze armoede in Frankrijk thematisch verwant zijn.’