Recensie: Hoe delicaat het leven kan zijn

Mathias Malzieu moet een beenmergtransplantatie ondergaan. Maar voordat er een donor gevonden is, krijgt hij een aantal bloedtransfusies, hij heeft 'gezond' bloed van anderen nodig om te kunnen blijven leven en noemt zich daarom un vampire en pyjama. Maar hij is een lieve en ongevaarlijke vampier, overgeleverd aan artsen en verpleegsters en de goedgevigheid van bloeddonors. De zanger van de Franse rockgroep Dionysos - en auteur van novellen en romans - beschrijft op een innemende en humoristische manier zijn gevecht om in leven te blijven.

Van levensgenieter naar ziekenhuisbewoner

Bij bloedonderzoek blijkt dat Malzieu te weinig zuurstof in zijn bloed heeft en een te lage hoeveelheid bloedplaatjes, die bij bloedingen voor stolling zorgen. Hij hoort de uitslag thuis en moet direct per ambulance naar het ziekenhuis. Er komt abrupt een einde aan zijn hectische leven als zanger die zich tijdens concerten graag in het publiek stort en zich vol adrenaline overgeeft aan de muziek. De vitale veertiger die zich liever op zijn skatebord door Parijs begeeft, wordt zittend afgevoerd. Zijn beenmerg moet onderzocht worden om de oorzaak te vinden.

Het is het begin van een ruim een jaar vol ziekenhuisbezoeken, chemobehandelingen en onderzoeken waarbij hij steeds meer geïsoleerd raakt en het leven aan zich voorbij ziet trekken zonder er zelf aan deel te nemen. Zijn ukelele, kleine rode piano en zijn skatebord wijken niet van zijn zijde. Zelfs in de steriele kamer waar hij vele weken doorbrengt, zijn ze bij hem. Rosy, zijn vriendin, mag hem daar alleen gemaskerd bezoeken en hem niet aanraken. Ze is zijn steun en toeverlaat en laat zich niet uit het veld slaan, zelfs als hij kaal en als een oud kind in zijn Spidermanpyjama in een ziekenhuisbed ligt.

Les yeux de Rosy n’ont pas bougé un iota. Elle obtient son diplôme d’amourologie avec les félicitations du jury.

Dame Oclès

De naam van zijn rockgroep, Dionysos, koppelt hij op gevatte wijze aan zijn situatie. Dionysos werd twee keer geboren, eerst uit zijn overleden moeder Semele en omdat hij nog niet volgroeid was vervolgens uit het dijbeen van zijn vader Zeus. Ook Malzieu voelt zich twee keer geboren. Hij heeft er een nieuwe moeder bij, de donor van het beenmerg. Hij kent haar niet, maar geeft aan dat wel te willen. Om iets terug te doen, al beseft hij dat wat zij hem gegeven heeft onbetaalbaar is.

In een van de eerste weken krijgt hij ’s nacht bezoek van Dame Oclès. Pas toen ik naar het gelijknamige nummer van Dionysos luisterde, viel het kwartje. Deze Vrouwe Damokles achtervolgt Malzieu. Ze trekt aan hem, zegt dat hij het niet zal halen, en wanneer hij vlak na de transplantatie uit bed valt en zelfs even van de wereld is, met bijna catastrofale gevolgen, zegt ze dat haar zwaard in zijn hoofd zit. Een mooie vondst, zowel in naam als personage.

Geen medische verhandeling

Wanner hij bloed toegediend krijgt van een van de nymphirmières, zoals hij de verpleegsters noemt, en hij voelt dat het zal helpen, geeft hij dat gevoelig en tegelijkertijd lichtvoetig weer:

J’ai l’impression que le sang vient directement de sons sourire. J’ai envie de la prendre dans mes bras et de l’empêcher de quitter la chambre. Une joie profonde se diffuse en moi avec une telle intensité que je sens venir les larmes, mais je ne veux pas chialer devant l’infirmière avec mon T-shirt Spiderman et tout.

Malzieu speelt met taal, is een dichter die weet wat woorden kunnen doen. Hoewel er veel medische termen worden gebruikt om alle onderzoeken en uitkomsten daarvan de beschrijven, is het verhaal verre van een medisch verslag. Journal d’un vampire en pyjama  is opgebouwd uit dagboekfragmenten met steeds een eigen, vaak poëtische titel. Soms worden er weken overgeslagen, dan weer volgen we Malzieu op de voet. Hij verweeft de gebeurtenissen met zijn gedachten, vertwijfelingen, rake observaties en toekomstdromen. Een prachtig boek over hoe delicaat en waardevol het leven is.

Arjen van Meijgaard schrijft korte verhalen en bespreekt Nederlandse en Franse fictie, voor onder andere NBD/Biblion en zijn eigen blog.