Recensie: Ricky Tuckers brengt je met And the Category Is... midden in de Vogue scene

Ricky Tuckers And the Category Is... Inside New York's Vogue, House, and Ballroom Community is een heel fijn boek over de Vogue en Ballroom scene in New York (en elders, maar vooral daar), geschreven door een zwarte queer schrijver. Belangrijk, want we denken wel dat we met Netflixseries en Ru Paul alles weten over die scene, maar er zit nog een stevige en subversieve laag onder waar je niet zomaar toegang toe krijgt. Een geëngageerde, intelligente en lekkere inside blik in een mooie subcultuur.

Ikzelf heb die cultuur eerst leren kennen door Madonna - die al in het eerste hoofdstuk gefileerd wordt omdat ze zich die cultuur toeëigende, witwaste, tandeloos en lucratief maakte. Want ‘It makes no difference if you're black or white / If you're a boy or a girl / If the music's pumping, it will give you new life’, ja, maar ondertussen noemt ze allerlei witte beroemdheden: ‘Greta Garbo and Monroe / Dietrich and DiMaggio / Marlon Brando, Jimmy Dean / On the cover of a magazine’. Waar zijn de mensen van kleur? Wat doet DiMaggio hier?

And the Category Is... geeft het genre terug aan de roots: zwart en queer. En herleidt het tot een artistiek en een sociaal fenomeen: de ‘houses’ (Gucci, Ebony, Ninja, Prodigy) hebben ‘mothers’ en ‘fathers’, mensen die naar je omkijken in een kleine gemeenschap. Want niet iedereen kon en kan thuis zichzelf zijn, de Vogue en Ballroom scene was en is nog steeds nadrukkelijk ook een sociale structuur voor mensen in de marges van de samenleving.

Subculturen sijpelen vaak door naar de mainstream. Madonna, Ru Paul, en de Netflix serie Pose zijn hier voorbeelden van. Ook in de dansfilm en moderne dans wordt gevogued. Ik zag bij Julidans bijvoorbeeld de voorstelling Yishun is Burning van Choy Ka Fai waarbij de titel verwijst naar de beroemde film Paris is Burning. In zijn voorstelling betrekt Choy lokale houses, want ook in Nederland is er een scene. Maar zoals bij alles wat afgevlakt het grote publiek bereikt, is het belangrijk de onderlaag te kennen, de geschiedenis. En And the Category Is... Inside New York's Vogue, House, and Ballroom Community doet precies dat.

Helen Westerik is filmhistorica, auteur & boekverkoper bij Athenaeum Boekhandel.