Recensie: De passagier, de nieuwe Cormac McCarthy is grillig en raadselachtig, maar daardoor o zo sterk

Zeventien jaar na het tegenvallende No Country for Old Men, zestien jaar na het wel heel erg goede The Road had ik geen verwachtingen van de nieuwe Cormac McCarthy. Zijn intrigerende nieuwste, De passagier (The Passenger, vertaald door Arjaan van Nimwegen), is dan ook een totaal ander boek. Het speelt veel meer in het nu, het verhaal van een verboden liefde en een leven in passiviteit, bijna depressie, en het is grillig en overvol en raadselachtig - en daardoor ook zo goed.

N.B. Lees ook Roel Salemink over De weg en Meridiaan van bloed.

Alles wat je ná McCarthy leest voelt uitleggerig, vlak, de geur van spruitjesgeur dampt expliciet naarboven, en dat komt doordat McCarthy het maar gewoon op de pagina's gooit, weer een personage en weer een, waar komt die vandaan, wat moet ik met hem, waarom, waarom. Daar kan je je enorm aan storen, maar ik ben de uitdaging aangegaan. McCarthy creëert een enorme literaire spanning, hij laat je het verhaal zelf veroveren.

En ja, dat heeft wel elementen van een plot: het begint met een ongeluk, en er is een clou, maar niets is opgelost, het einde is zo open dat het niet eens onbevredigend kan zijn. Er zijn wapens, instanties, huiszoekingen. Er is een interessante hoofdpersoon, zijn vader werkte bij Oppenheimer aan de atoomboom, hijzelf is razendslim, maar hij is een diepzeeduiker, een berger. Heeft die weinig intellectuele loopbaan met die liefde te maken? Dat denk ik, maar het wordt niet uitgelegd.

De passagier is raadselachtig, maar dat maakt het ook zo sterk. Ik heb het net uit, maar ik wil nog een keer lezen. Niet omdat ik denk dat ik de oplossing gemist heb. Ik wil het gewoon nog een keer meemaken.

Leon Verschoor is winkelchef van Het Martyrium.