Sheila Heti, Jacqueline Rose & Ian Buruma (de boekbesprekingen in de week van 1 augustus 2018)

06 augustus 2018
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | |

Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften waarin deze week uitgebreid aandacht voor Lina Wolff, Hanna Lindberg, Lars Gustafsson (Trouw), Pieter Waterdrinker, Frank Westerman, Tom Hofland, Marjolijn van Heemstra (de Volkskrant), Kamila Shamsie, James Joyce (Het Parool), Martha Heesen, Merijn de Boer (NRC), Sheila Heti, Jacqueline Rose, Ian Buruma (De Groene Amsterdammer).

Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.

Delen op

Zweden staat centraal in de Trouw-bijlage Zomertijd. Sofie Messeman fileerde daarvoor het Nobelprijsschandaal. 'Hoe het nu verder moet met de prestigieuze literatuurprijs weet eigenlijk niemand. Alternatieve prijzen - de Zweedse bibliotheken riepen er onlangs een in het leven - zullen nooit het prestige van de Nobelprijs hebben, noch de financiële beloning die ermee samenhangt. Een internationalisering van de jury is een mogelijke, maar moeilijke denkoefening, die hoe dan ook afhangt van een al of niet succesvolle hervorming van de statuten. Of is de Nobelprijs, zoals de Neue Züricher Zeitung schreef, “een kind van de negentiende eeuw, waarvan de tijd voorbij is”?'

Rob Schouten las Lina Wolffs De polyglotte geliefden [fragment] ('Het is geen aangename lectuur, het wil niet vermaken of verheffen, maar het drukt je met je neus op de eenzaamheid en het tekort van de mens.'), Monique de Heer las Hanna Lindbergs Stockholm confidential ('de nieuwste Zweedse thrillersensatie', 'dat klopt wel bij Hanna Lindberg'), en Janita Monna herleest voor het thema Lars Gustafsson: 'Gustafsson (1936-2016) was een belangrijke stem in de Zweedse poëzie. In Nederland kreeg hij dankzij Bernlef enige bekendheid. De stilte die ook in dit gedicht verscholen zit, riep hij vaker op.'

Rob Schouten, ten slotte, bekent zijn voorkeur voor Hendrik Verwoerd en Apartheidsromans. 'Over Verwoerd koop ik alles wat ik te pakken kan krijgen, vooral uit zijn eigen tijd en vlak daarna want meer dan wat biografen en analisten er achteraf van bakken ben ik benieuwd hoe hij er bij leven en welzijn bij zijn volk vanaf kwam.' Zoals een biografie van G. Allighan uit 1961. Hij tipt ook Winnie Mandela, J.M. Coetzee en Henk van Woerden.

De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nlTrouw is te koop bij het Nieuwscentrum. 

 

Met de forse krimp van de boekenmarkt het laatste decennium, staan schrijvers steeds vaker met financiële zorgen te kampen, stelt Fokke Obbema. Maria Vlaar voegt toe: ‘Vrijwel niemand kan meer in stilte op een zolderkamertje zitten schrijven, zoals het romantische beeld wil, iedereen moet er werk naast doen.’
Minder uitkeringen van het Letterfonds, lagere boekenverkoop, en een mager jaarinkomen zijn enkele van de nadelen die auteurs ondervinden. Pieter Waterdrinker, die de bestseller Tsjaikovskistraat 40 [fragment] schreef, zegt: ‘Ik klaag niet hoor, maar ik benijd auteurs als Tommy Wieringa of Frank Westerman die van hun boeken wel kunnen leven. ’Obbema sprak ook Maartje Wortel, die de Anton Wachterprijs ontving in 2010: ‘Ik kan elke maand net wel of net niet rondkomen.’
Iemand met minder financiële moeilijkheden is Frank Westerman. ‘[De Graanrepubliek] heeft me echt een duw in de goede richting gegeven. Sindsdien lukt het me telkens mijn volgende boek met mijn vorige te financieren.’

Sommige schrijvers blijven in een wat meer optimistische bui en houden zich aan het romantische beeld van de schrijver. Tom Hofland, die zelf in 2017 debuteerde met Lyssa, schrijft over J.K. Rowling en de invloed die haar befaamde boekenserie op hem had: ‘Ik werd verliefd op het idee dat je verhalen niet alleen uit kon spelen, maar ze op kon schrijven. Harry Potter maakte van mij dus niet alleen een lezer, maar ook een schrijver. En dat is ergens, met veel fantasie, ook een soort van tovenaar.’

Pieter Webeling interviewt schrijfster Marjolijn van Heemstra (En we noemen hem [onze recensie | fragment] en politicus Ronald Sørensen over het multiculturele Nederland, een onderwerp wat al sinds hun tijden van leerling-docent besproken wordt. Dit onderwerp en andere politiek geladen onderwerpen hebben hun invloed in van Heemstra’s schrijfwerk: ‘Ik hou van ingewikkeld. Van de complexiteit van dingen. Zo werk ik ook als schrijver en theatermaker: ik onderzoek verschillende lagen van de werkelijkheid. Wat is goed, wat is fout? Dat is nou precies wat mij zo tegenstaat in het populisme. Omdat het inspeelt op simpel en makkelijk. Maar het ís niet altijd makkelijk om onderling samen te leven, met al die verschillende culturen. Dan moet je op een open, creatieve manier een brug slaan. Als docent liet Sør ons zien dat de waarheid op zijn minst tweeledig is. Verdiep je in een ander, in een ander perspectief. Wat doet hij als politicus? Eén waarheid verkondigen. Met een eenduidige, simpele boodschap.’

In de ranglijst van de leukste fragmenten uit de Nederlandse literatuur staan op nummer 5, 4, en 3 Drs. P, Annie M.G. Schmidt, en Gerard Reve.

De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.

 

Lyssa | Tom Hofland | 9789021402468
€ 25,00
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
En we noemen hem | Marjolijn van Heemstra | 9789492478375
€ 22,50
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Troika hier, troika daar | Drs. P | 9789038801728
€ 23,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Jip en Janneke | Annie M.G. Schmidt | 9789045102252
€ 27,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Lyssa | Tom Hofland | 9789021402475
ebook
€ 10,99

Marjolijn de Cocq bespreekt Huis in brand van Kamila Shamsie, een hedendaagse variant van Sophocles´ Antigone, die radicalisering centraal stelt. ‘Shamsie heeft Huis in brand sneller geschreven dan ooit, zegt ze. Dat kon doordat ze het vaste stramien volgde van Sophocles, de vijf episodes van de klassieke tragedie. En ze kon snel werken doordat ze de wereld van deze roman van binnenuit kent.’

‘[H]ier hebben we Joyce in stukjes geknipt, telkens een nieuw stukje experiment.’ Aldus Arie Storm in zijn recensie van de Nederlandse vertaling van Varia, een verzameling van werken van James Joyce. ‘Bij alle experimenten, al het taalvuurwerk en al het elitaire of snobistische gedrag zoomde Joyce […] op die ene naakte voetafdruk in, ging hij af op het individu, op de solistische mens; in zijn werk bedreef hij de kunst van het alledaagse leven door zich geconcentreerd in te laten met het individu en te bekijken hoe die zich in de wereld en in de grote stad staande probeerde te houden.’

Menno Hurenkamp recenseert twee boeken over modern antisemitisme: Jonathan Weismans (((Semitism))) ('een heel leesbaar en [...] belangrijk boek') en James Loefflers Rooted Cosmopolitans ('Rooted Cosmopolitans is een intrigerend boek. Het vertelt hoe Joden aan het begin van de twintigste eeuw hun best deden om met een beroep op universele vrijheden minderheidsrechten te krijgen in Duitsland, Polen en de rest van nationalistisch Oost-Europa, en hoe dat streven wat hen betreft zonder al te veel moeite samenviel met de pogingen om ook een eigen Joodse staat te krijgen.'). Daarnaast bespreekt Thomas de Veen Martha Heesens Zeiseman [fragment]. '[H]et is alsof er nu, in Zeiseman, een vloedgolf aan literaire drift door haar dijken gebroken is – alsof wat niet kon in het werk voor kinderen nu wél kan'),' schrijft hij onder meer. Marc Jansen las verder Het verloren koninkrijk van Serhii Plokhy, 'een historische beschouwing over de "Russische kwestie", de keuze waar Rusland voor staat: een rijk blijven of een natiestaat worden'. En Thomas de Veen sprak met Merijn de Boer over zijn verhalenbundel De geur van miljoenen [fragment]. 'Ik ben niet geïnteresseerd in zelfverwerkelijking via de literatuur. Een verhaal werkt voor mij het beste als het ver van me afstaat,' zegt De Boer onder meer in het interview.

Korter:

  • Silvia Marijnissen over Yu Hua, Flesjes knallen ('een heel fijne bundel')
  • Michel Krielaars over Ian Buruma, Tokio mon amour ('Buruma’s boeiende en vermakelijke herinneringen aan zijn Japanse jaren') [fragment]

De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.

 

De geur van miljoenen | Merijn de Boer | 9789021412108
€ 21,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Tokio mon amour | Ian Buruma | 9789045030487
€ 19,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Rooted Cosmopolitans | James Loeffler | 9780300217247
€ 21,99
Levertijd 4 tot 10 werkdagen.
Zeiseman | Martha Heesen | 9789028282179
ebook
€ 9,99

Van Jan Postma een stuk over Sheila Heti's Motherhood en Mothers: An Essay on Love and Cruelty van Jacqueline Rose. '[Z]o kwetsbaar als Heti's proza is, zo ongenaakbaar is Rose. Voor beiden is de mens vanzelfsprekend complex en uiteindelijk in bepaalde opzichten ondoorgrondelijk, maar waar Heti binnen die context haar verteller haar vertwijfeling laat aftasten, is Rose intellectueel vastberaden; vol natuurlijke autoriteit wanneer ze schrijft over de culturele betekenis van het moederschap,' schrijft hij onder meer.

Marijn Kruk bespreekt Ian Buruma's Tokio mon amour. Japanse avonturen [fragment]. 'In tien vlot en beeldend geschreven hoofdstukken dompelt Buruma de lezer onder in de "uitzinnige" aspecten van het Japan van de late jaren zeventig van de vorige eeuw, met steeds aandacht voor het overdadig erotische, het absurde en het groteske,' aldus Kruk. Lodewijk Verduin las Diepe aarde van Maria Vlaar. 'Niet alleen is de bundel wat wisselvallig, ook botsen sommige verhalen flink met de anders zo constante sfeer van het boek,' merkt hij op. En Thomas Heerma van Voss schrijft over Paolo Cognetti's De buitenjongen: 'De buitenjongen is, veel meer nog dan een interessante voorstudie of een proeve van pril talent, een in elk opzicht merkwaardig mindere versie van De acht bergen.'

De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.

pro-mbooks1 : athenaeum