Recensieoverzicht: Dave Eggers, Ernest Hemingway, Anne Tyler, H.W. von der Dunk (21 juli 2016)
25 juli 2016Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met dit keer aandacht voor Dave Eggers, en verder: Margaret Atwood, sportboeken (de Volkskrant), Michael Martin Driessen (De Morgen), Gerda Dendooven & Rindert Kromhout, William Finnegan, Andrea Wulf (De Standaard), Ernest Hemingway, H.W. von der Dunk (NRC Handelsblad), Maria Barnas, Anne Tyler (Het Parool), Karin Slaughter, Ewald Engelen & Marianne Thieme (Elsevier).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Ook de recensies in de Vlaamse kranten en weekbladen worden opgenomen in het overzicht, met dank aan Johan Eeckhout. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
N.B. De Groene Amsterdammer en Vrij Nederland hadden vorige week een dubbeldik nummer, voor de samenvatting daarvan zie het recensieoverzicht van 13-18 juli.
Delen op
'Het is verbluffend hoe een drieëntwintigjarige zo'n rijke, uitgebalanceerde roman kon schrijven.' Rob Schouten bespreekt in 'Zomertijd' de onlangs opnieuw uitgegeven klassieker Het hart is een eenzame jager [leesfragment] van Carson McCullers (The Heart is a Lonely Hunter, vertaald door Molly van Gelder). 'Al met al kom je als lezer uit dit boek met een rijk en genuanceerd beeld over het menselijk tekort,' aldus Rob Schouten.
Een pageturner, zegt Vrouwkje Tuinman over Het laatste schilderij van Sara de Vos van Dominic Smith (The Last Painting of Sara de Vos, vertaald door Carla Zijlemaker). 'Smith heeft met deze roman een geslaagd eerbetoon geschapen aan al die kunstenaressen die niet gezien mochten worden,' besluit Vrouwkje Tuinman.
Gerwin van der Werf verklaart zijn haat-liefdeverhouding tot lerarenromans (Blokken, Knorrende beesten, Bint van F. Bordewijk, De Gelukkig klas van Theo Thijssen, Oorlogshond van Robert Anker [leesfragment]) en sluit zijn stuk af met het volgende advies: 'Beste auteurs, geef die leraar alsjeblieft wat pit als je er zo nodig over moet schrijven. Zoals Judith Schalansky [in De lessen van mevrouw Lohmark] (Der Hals der Giraffe, vertaald door Goverdien Hauth-Grubben)'.
Naema Tahir tipt Train to Pakistan (1956) van Khushwant Singh: 'Hoe aangrijpend actueel, hoe universeel.' Harriët Salm las het nieuwe boek van Karin Slaugter, Verborgen (The Kept Woman, vertaald door Ineke Lenting), waarin het geliefde karakter Will Trent terugkeert. 'Slaughter weet het persoonlijke relatiegedoe van Will goed in te bouwen in deze verder harde thriller.'
Janita Monna bespreekt een gedicht uit de poëziebundel Koerikoeloem van Tjitske Jansen: 'Het heeft iets grappigs, zo'n alledaags tafereel van een kokende moeder, en dat nieuwsgierige meisje dat worstelt met zijnsvragen.'
'Het lijkt misschien heel eerlijk, maar eigenlijk lieg ik de waarheid. Je kunt alleen de waarheid vertellen door te liegen,' zegt dichteres en schrijfster Hagar Peeters in Arjan Vissers Tien geboden-interview. Peeters' romandebuut Malva [leesfragment] werd dit jaar bekroond met de Fintro Literatuurprijs.
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
'Wat maakt een sportboek tot een goed sportboek? In de eerste plaats dit: het moet niet louter over sport gaan, want dat is meestal dodelijk saai. Wanneer het sportboek ook een tijdsbeeld geeft, of inzicht verschaft in de complexe psyche van de topsporter (het is moeilijk topsporter te zijn zonder dat er een draadje los zit) stijgt het uit boven de meestal niet zo boeiende weergave van de kale feiten,' stelt Bert Wagendorp, die de beste sportboeken opsomt:
- David Halberstam, The Breaks of the Game (1981)
- Juliet Macur, De leugens van Lance, de ondergang van een wielerlegende (2014)
- John Feinstein, A Season on the Brink (1986)
- David Remnick, King of the World, Muhammad Ali And The Rise of An American Hero (1998)
- Erik Brouwer, Spartacus, de familiegeschiedenis van twee joodse Olympiërs (2009)
- Michael Lewis, Moneyball (2003)
- Auke Kok, 1974, Wij waren de besten (2004)
- Norman Mailer, Het gevecht (1975)
- Benjo Maso, Wij waren allemaal goden (2003)
- Joe McGinniss, Het wonder van Castel di Sangro (1999)
- Jim Bouton, Ball Four (1970)
- A.J. Liebling, The Sweet Science (1956)
'Hoewel Heroes of the Frontier geregeld uitgesproken hilarisch is, hangt ver vanaf de eerste bladzijden een bijna Hermansiaanse doemsfeer over Josie's onderneming,' schrijft Hans Bouman over de nieuwe Dave Eggers, vertaald door Monique ter Berg, Brenda Mudde, Elles Tukker en Maarten van der Werf als Helden van de grens [leesfragment]. Maar: 'De roman eindigt met een enerverende scène die logisch uit het voorafgaande lijkt voort te komen. Maar dan, op de allerlaatste bladzijden van het boek, in wat bijna een vorm van zelfparodie lijkt, zet Eggers zijn Hermans-pet af en zijn Disneymuts op en belanden we van een omineuze road movie in een jolig sprookje.'
Kort & goed (of niet):
- Aleid Truijens over Hilary Mantel, De geest geven: 'Eigenlijk is dit schitterende memoir toch een roman geworden waarin uit een hypergevoelig meisje een schrijfster groeit die haar lezers met gemak manipuleert.' Vijf sterren!
- Rolf Bos over Hjorth Rosenfeldt, De test: 'De jacht is knap en spannend beschreven.'
- Wineke de Boer over Pierre Michon, Koningslichamen: 'Dát kan Michon. In zijn romans is het goddelijke alomtegenwoordig. Hier in deze essays, getiteld Koningslichamen doet hij nog meer: het is of hij het goddelijke wil duiden. Of hij zijn vinger erachter wil krijgen.'
- Daniëlle Serdijn over Bart Koubaa, Een goede vriend [leesfragment]: 'Een uitdagende roman over een constant vervormende werkelijkheid.'
- Bert Wagendorp over De atlas van Beckeringh, het Groninger landschap in de 18e eeuw: 'Bij WBooks is een vorstelijk boek verschenen, met daarin de wordingsgeschiedenis van Beckeringhs kaart. Je ziet de nijvere man bezig met schetsen en meten - in het boek zijn 98 voorstudies voor de kaart opgenomen. Je ziet wat er is veranderd aan het Groningse landschap, sinds Beckeringh er rondbanjerde.'
Ten slotte: Jelle Brandt Corstius tipt Margaret Atwoods Oryx and Crake: 'Het genre [science fiction - red.] zit vol goede ideeën; het enige minpunt is dat die vaak sterker zijn dan de uitwerking van de karakters en de stijl. En dat is het goede aan Atwood: haar romans bevatten niet alleen interessante inzichten, maar ook veel humor en bovenden leer je de personages echt kennen. Perfect voor de beginnende scifi-lezer.'
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Tijdens de vakantie slechts één recensie in De Morgen en de rubriek ‘In een notendop’. Die somt op:
- Dierentalen van Eva Meijer
- België voor kinderen en hun baasjes, reportages en reistips door het collectief Dingenzoekers
- Zo ben ik nu eenmaal!, een boek over persoonlijkheidstypes van de klinisch psycholoog Willem van der Does
- Voor de val, een thriller van Noah Hawley
Rivieren [leesfragment] van Martin Michael Driessen belandde bij Dirk Leyman bijna onderaan een stapel ‘later grondiger te lezen’. Getriggerd door de lof van de Nederlandse critici nam hij de roman ter hand. ‘Je hebt een boek dat je langzaam volledig inpalmt,’ constateert hij. En dit door de rijke taal, de symboliek en de tragikomische toets. In de drie verhalen speelt de natuur de hoofdrol: ‘Water drijft de handelingen voort en doet dat op een redeloze, grillige manier die de levens van de personages ernstig stuurt of pijnlijk toetakelt.’
De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
In De Standaard is De gouden lijst, het kunstprentenboek van Gerda Dendooven en Rindert Kromhout, ‘Boek van de week’. Vervolgens: tijdens zijn werk als oorlogscorrespondent en journalist bij The New Yorker bleef William Finnegan met het idee spelen om in boekvorm terug te kijken op zijn jeugd die hij als obsessief surfer doorbracht. Vier jaar lang zette hij er alles voor opzij, in Primitieve dagen. Een surfend leven blikt hij terug. ‘Door te surfen ontsnapte ik aan mezelf en aan mijn verantwoordelijkheden [...]. Ik wilde ver weg zijn op een plek waar niemand je kan vinden. Ik wilde een barre, woeste versie van het leven,’ vertrouwt hij Kathy Mathys toe. Die kent vier sterren toe, voor een autobiografie die veel meer is dan een verhaal over surfen: ‘Het gaat over opgroeien, liefde, vriendschap en landschappen.’
En Geerdt Magiels bestempelt Andrea Wulfs biografie De uitvinder van de natuur. Het avontuurlijke leven van Alexander von Humboldt [recensie | leesfragment | toelichting door de vertalers] als magistraal, ‘een feest van nieuwsgierigheid en onderzoekslust’.
Hoe de kleine mens worstelt met het leven, die thematiek ziet Kathy Mathys in elke roman van Dave Eggers terug, ook in zijn nieuwe Helden van de grens [leesfragment]. De plotloze roman over een veertigjarige vrouw die met haar kinderen door Alaska trekt, op zoek naar een nieuw begin, is voor de recensente geen Eggers grand cru. Eggers schiet voor Mathys tekort in de observaties, al maakt de hoopvolle en liefdevolle toon het boek wel interessant.
De boekrecensies van De Standaard verschijnen elke vrijdag in de bijlage De Standaard der Letteren. De Standaard is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
'Dat is de kern van dit boek: het spel tussen schrijven, imago en omgeving.' Jan van Mersbergen opent NRC Boeken met Hemingways A Moveable Feast / Parijs is een feest [leesfragment] in Privédomein: 'Het boek [brengt] levendig proza van een van de beste schrijvers die ik ken. Proza dat simpelweg waard is te lezen en te herlezen, zeker in de nieuwe eigentijdse vertaling van Arie Storm, die dit proza tegelijk modern én tijdloos heeft gemaakt.' Bernard Hulsman gaat vervolgens in gesprek met H.W. von der Dunk naar aanleiding van het verschijnen van De wereld als getal [leesfragment]: 'Het is zeker niet exclusief Nederlands, maar de vernieuwingsdrift heeft hier wel hysterische trekken gekregen.'
Arnold de Groot raadt Poetin en Erdogan aan Claude Leforts Wat is politiek? te lezen ('Bij vlagen zijn die essays abstract en ontbreekt het aan voorbeelden die de auteur misschien wel voor ogen had. Maar [...] wie moeite doet, wordt aan het denken gezet en dat maakt dit boek tot fascinerende lectuur.' Vijf sterren?), en Michiel Leezenberg prijst Cihan Tugals The Fall of the Turkish model: How the Arab Uprisings Brought Down Islamic Liberalism ('Evenmin zoekt hij zijn antwoorden in de Turkse cultuur of in de islam als religie; in plaats daarvan zoekt hij zijn verklaringen vooral in politieke en economische factoren. Dat is verhelderend en verfrissend.' Vier sterren.)
Kortere recensies: Michel Krielaars over Stephan Abarbanells Morgenland ('ondanks alle bezwaren, die het literaire gehalte van dit debuut niet ten goede komen, is Morgenland de moeite waard, omdat Abarbanell je een schimmige wereld laat zien die in de literatuur nog niet zo vaak is beschreven'), Thomas de Veen over Andreas Steinhöfels Anders ('de ontknoping is en blijft een scherpe culminatie van het buitenstaandersthema en de onzekerheid over goed en kwaad') en Toef Jaeger over Michel Fabers Undying: A Love Story ('De gedichten zijn concreet, letterlijk, beladen met inhoud maar onderkoeld van vorm.').
Margot Dijkgraaf besluit de boekenpagina's met een bespreking van Nicholas Dickners nieuwste roman Kamer op zee: 'Dickners boek is snel, uitermate geestig en opent een wereld waarvan de gemiddelde mens geen weet heeft.' En met een andere roman die de mondialisering van de literatuur lijkt aan te tonen, Koli Jean Bofanes Congo Inc. Le testament de Bismarck: 'Zijn taal is hard en helder, zijn humor zwart, zijn stijl zoomt in en weer uit alsof hij een iPad bedient.'
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
In het nieuwsdeel van Het Parool interviewt Maarten Moll Maria Barnas vanwege haar nominatie voor de Amsterdamprijs voor de Kunst: 'In mijn werk probeer ik te benoemen wat anders wegglipt. Ik volg mijn nieuwsgierigheid en baseer mijn werk op vermoedens, nieuwsberichten die ik niet helemaal begrijp, angsten en verlangens: alles wat niet concreet is, maar wel een belangrijke, zo niet sturende rol speelt in persoonlijke levens en in de samenleving.'
Dieuwertje Mertens is weinig enthousiast over Anne Tylers Het temmen van de feeks-bewerking Het azijnmeisje: 'De lezer krijgt het gevoel dat hij naar een toneelstuk zit te kijken vol acteurs die met grote gebaren en op luide toon hun teksten declameren.'
Korte besprekingen:
- Guus Luijters over Marcel Cohen, Het innerlijk toneel (Feiten), vertaald door Katelijne De Vuyst: 'Cohen is op zoek naar het hart van het geheim en iedere herinnering die hem dichter bij het hart van het geheim brengt, doet pijn. [...] De stilte in dit meesterwerk is oorverdovend.'
- Maarten Moll over Hjorth Rosenfeldt, De test, vertaald door Geri de Boer: 'Hjorth Rosenfeldt slaag erin die lijntjes mooi door het misdaadverhaal te weven zonder dat het de spanning volledig doet inzakken.'
- Dirk-Jan Arensman over Mark Haddon, De pier stort in, vertaald door Harry Pallemans : 'Fantasievolle feelbadbundel.' En: 'Overtuigend en levensecht als een factionreportage van Truman Capote.' En: 'Hij weet de suspense van een Victoriaanse roman, gothic horror en een sprookje tegen het eind samen te brengen in krap dertig pagina's.'
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
'Voor een thriller biedt Verborgen behoorlijk veel diepgang. Tel daarbij de goede plot en de krachtige, non nonsense-stijl van Slaughter bij op, en je hebt het recept voor een spannende leeservaring,' oordeelt Irene Start over de nieuwe Karin Slaughter: vijf sterren. Carla Joosten is minder enthousiast over De kanarie in de kolenmijn, het dubbele manifest van Ewald Engelen en Marianne Thieme. Thieme heeft 'geen woord over verbeteringen die in veel sectoren gaande zijn', maar Engelen 'is behendiger met de pen en het twijfel zaaien over de door groei gedreven samenleving'.
Gerry van der List schrijft daarnaast in zijn column 'Spiritueel' over Rudolf Agricola, wiens Brieven, levens en lof van Petrarca tot Erasmus onlangs verscheen.
Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.
