Wil je de leestips van onze geschiedenisboekverkopers als eerste ontvangen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
MARIUS' LEESTIP | OKTOBER
Nick Lloyd, The Eastern Front
‘Als je me deze Maand van de Geschiedenis vraagt naar mijn beste nieuwe geschiedenisboek, dan ga ik een halfjaar terug. Nick Lloyd, militair historicus en auteur van Passchendaele and The Western Front, schreef nu The Eastern Front: A History of the First World War, en het is alomvattend, inzichtrijk en verrassend.’
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Op de hoogte blijven van onze activiteiten en tips?
Toon alle boeken
Top 10: Geschiedenis
WIETSES LEESTIPS | MEI
Amin Maalouf, Een doolhof vol verdwaalden & Rob de Wijk, Het nieuwe IJzeren Gordijn
Nu de oorlog in Oekraïne voortduurt en China een steeds belangrijkere functie vervult op het politieke en economische wereldtoneel is het volgens Amin Maalouf (Een doolhof vol verdwaalden, vertaling Hans van Riemsdijk) en Rob de Wijk (Het nieuwe IJzeren Gordijn) essentieel om de relatie tussen het Westen en zijn tegenstrevers onder de loep te nemen. Ondanks dat de perspectieven van beide auteurs verschillen zijn ze het in ieder geval over één ding eens: Europa is slaapwandelend in een Tweede Koude Oorlog beland
Een doolhof vol verdwaalden
Amin Maalouf
Het nieuwe IJzeren Gordijn
Rob de Wijk
WIETSES LEESTIPS | MAART
Jan Brokken, De ontdekking van Holland
Voor veel liefhebbers van kunst zijn kunstenaarskolonies of schildersdorpen mythische plekken waar kunststromingen het levenslicht zagen en kunstenaars liefde vonden en met elkaar gebrouilleerd raakten. Er zijn veel mensen die om deze reden de stappen van schilders zoals Gauguin en Leo Gestel navolgen in Pont-Aven en Bergen. Dat Volendam eenzelfde, en misschien nog wel interessantere geschiedenis, deelt met deze schildersdorpen was mij tot het lezen van De ontdekking van Holland onbekend. Het hoeft niet te verbazen dat dit boek komt van de hand van meesterverteller Jan Brokken. Net als schrijvers zoals Ryszard Kapuscinski en Svetlana Alexijevitsj is Brokken een auteur aan wie de geschiedenis zich lijkt te openbaren.
De ontdekking van Holland
Jan Brokken
Dit wil je écht niet weten
Huib Modderkolk
WIETSES LEESTIP | FEBRUARI
Amitav Ghosh, Smoke and Ashes
Amitav Ghosh is een uitmuntende historicus en schrijver naar wiens nieuwe boeken ik altijd reikhalzend uitkijk. Het werk van Ghosh - zowel fictie als non-fictie – concentreert zich op Azië en de Indische oceaan als het toneel van de wereldgeschiedenis. Zijn nieuwste boek, Smoke and Ashes, is dan ook het historisch verantwoorde addendum van de Ibis-romantrilogie, en tegelijkertijd een aanvulling op het zeer succesvolle The Nutmeg’s Curse (De vloek van de nootmuskaat). Door Wietse de Jonge.
Smoke And Ashes
Amitav Ghosh
WIETSES LEESTIP | JANUARI
Ingrid Robeyns, Limitarisme
Een keer geen historisch Boek van de Maand, maar een boek dat juist politiek, economisch en filosofisch van aard is: Limitarisme. Pleidooi tegen extreme rijkdom. In Limitarisme houdt Ingrid Robeyns – hoogleraar Ethiek van Instituties aan het Ethiek Instituut van de Universiteit Utrecht – een vlammend betoog voor grenzen aan extreme rijkdom. De kracht van Robeyns’ pleidooi is dat ze filosofische vragen opwerpt die onze samenleving een spiegel voorhoudt over onze kennis en de ethiek van welvaart, maar ook een concreet advies geeft over hoe limitarisme als regulatief ideaal te realiseren is.
Limitarisme
Ingrid Robeyns
WIETSES LEESTIP (DECEMBER)
Bart Funnekotter, Nomen est omen
Sinds de Napoleontische tijd kennen we in Nederland en België de standaardisering van achternamen. Ondanks dat de familienaam bij de elite al in gebruik was voor het begin van de negentiende eeuw kent de menselijk geschiedenis een nog veel ouder instrument om onze menselijke identiteit te contextualiseren dan wel op te luisteren. In Nomen est omen, het nieuwe boek van NRC-redacteur Bart Funnekotter, doet hij op interessante en vaak grappige wijze de geschiedenis achter bijnamen uit de doeken. Mijn geschiedenisboek van de maand is een licht boek in donkere dagen.
Nomen est omen
Bart Funnekotter
WIETSES LEESTIP (SEPTEMBER)
Christopher Clark, Europese Lente / Revolutionary Spring
Mijn geschiedenisboek van de maand is Europese lente (Revolutionary Spring, vertaald door Brenda Mudde, Huub Stegeman en Maarten van der Werf). Een nieuw boek van de wereldberoemde historicus Christopher Clark (Regius Professor of History bij Cambridge University)! Plus: hij komt er vrijdag 6 oktober over vertellen bij onze boekhandel (er zijn nog kaarten!). Clark schreef vooral over de geschiedenis van Duitsland, van het Pruisische koningrijk tot en met de aanloop en verloop van de Eerste Wereldoorlog — maar dit is een Europees boek. Of misschien zelfs een over wereldgeschiedenis!
Europese lente
Christopher Clark
WIETSES LEESTIP (AUGUSTUS)
Amsterdam: de roze geschiedenis
Amsterdam: de roze geschiedenis is een belangrijk boek omdat het laat zien dat de vrijheid en tolerantie waar Amsterdam bekend om staat relatief nieuw is. Honderd jaar geleden had niemand kunnen denken dat Amsterdam ooit zou uitgroeien tot Gay Capital of the World.
Monique Doppert vertelt de geschiedenis van de stad Amsterdam en haar omgang met homoseksuele inwoners. In de 18e en 19e eeuw werd ‘gesodemieter’ en ‘lollepoten’ verafschuwd door de bevolking. Daarom ontmoette de queergemeenschap elkaar heimelijk onder bruggen of bij ‘krullen’ (publieke toiletten). Ook werd er ‘gekruyst’ (zoals zeilschepen zigzaggend tegen de wind in kruisen) bij het stadhuis, het huidige Paleis op de Dam en bij het rosarium in het Vondelpark.
Amsterdam: de roze geschiedenis
Monique Doppert
WIETSES LEESTIP (JULI)
Staat & slavernij
1 juli vieren en herdenken we in Nederland en Suriname de afschaffing van de slavernij tijdens Keti Koti, de dag van de ‘gebroken ketenen’ in het Sranantongo. Het is 150 jaar geleden dat de slavernij werd afgeschaft en dat is reden voor een groot aantal publicaties over de geschiedenis van slavernij onder Nederlands juk en de politieke en maatschappelijke gevolgen die tot vandaag de dag resoneren.
Er verschijnen dit jaar talrijke belangrijke studies, zoals Káasi, de rebellenleider van Frank Dragtenstein en Wie zijn mijn voorouders onder redactie van Elsbeth Stoker, Ianthe Sahadat en Fleur de Weerd. Maar hier wil ik mijn licht schijnen op Staat & Slavernij. Het Nederlandse koloniale slavernijverleden en zijn doorwerkingen. Dit boek, onder redactie van Rose Mary Allen, Esther Captain, Matthias van Rossum en Urwin Vyent, volgt uit een motie van Tweede Kamerlid Don Ceder (CU) die vroeg om een onafhankelijk onderzoek naar het Nederlandse slavernijverleden.
Het doel van het boek is dan ook te voorzien in een tweeledige kennisbehoefte: Inzicht bieden in het slavernijverleden en zijn doorwerkingen, en de rol en betrokkenheid van de Nederlandse staat. Veel meer dan een nieuwe studie met een nauw perspectief is Staat & Slavernij een rijk overzichtswerk waarin de dwarsverbanden tussen slavernij en Nederlands kolonialisme worden blootgelegd aan de hand van een verweven politiek, economie en samenleving.
Het resultaat mag er zijn: variërend van het slavernijverleden in het Nederlands onderwijs tot de participatie van de zuidelijke Nederlanden aan slavernij behandelt een keurkorps aan historici bekende en onbekende bladzijden uit de Nederlandse koloniale geschiedenis.
De belangrijkste bevinding die resoneert in de korte kernachtige essays verklaart en benadrukt andermaal waarom het belangrijk is dat politiek en koningshuis zich actief verhouden tot Nederlands koloniale verleden: ‘De Nederlandse samenleving en politiek waren vergaand betrokken bij koloniale slavernij en de daaruit voortkomende doorwerkingen voor samenleving wereldwijd.’
Lees op onze site ook de eerste pagina’s van Staat & slavernij.
Staat en slavernij
Rose Mary Allen ; Esther Captain ; Matthias van Rossum ; Urwin Vyent
WIETSES LEESTIP (JUNI)
Herman Keppy, Saparua meisje. Molukse verhalen van vroeger tot nu
Saparua meisje. Molukse verhalen van vroeger tot nu is als historisch boek uniek in zijn soort. Door grondig historisch onderzoek te combineren met persoonlijke geschiedenis en sociologische observaties heeft historicus Herman Keppy een prachtig relaas geschreven over de geschiedenis van de Molukkers. In de zorgvuldig samengestelde, en vaak naadloos in elkaar overlopende essays die Keppy in de afgelopen decennia schreef zijn twee drijfveren immer aan het oppervlak: het tonen van de Molukse geschiedenis voorbij het zwaartepunt van de geschiedenis van Molukse Nederlanders en de strijd voor een Zuid-Molukse republiek, en het tegengaan van ‘voor waar aangenomen misvattingen en zelfs leugens die tot cliché zijn verworden’ over de Molukse geschiedenis zoals die in Nederland is verteld.
Een van de meest hardvochtige beweringen over de Molukkers die vanaf 1950 naar Nederland kwamen is dat ze hiertoe gedwongen waren omdat zij aan de zijde van de Nederlanders, maar ook als onafhankelijkheidsbeweging, hadden gevochten tegen de Indonesische republiek. Volgens Keppy had een grote groep Molukse KNIL-soldaten echter al lang voor de nieuwe Indonesische republiek gekozen door met pensioen te gaan of overgeheveld te worden naar de Indonesische strijdkrachten. Een grote groep ‘twijfelaars’, legt Keppy zorgvuldig uit, kwam naar Nederland omdat ze daarvoor gekozen had, inscheepten zonder de bestemming te kennen, of zich niet konden onttrekken aan groepsdwang.
Naast het onderzoeken van de ontstaansgeschiedenis van de Molukse gemeenschap in Nederland is het boek van Keppy rijk aan historische verhalen over de mensen die vroeger en vandaag op de Molukse eilanden wonen. Molukse helden die opstanden tegen de Nederlanders hebben geleid, dorpsverbanden vastgelegd in de Pela-traditie en een zoektocht naar de makers van een naoorlogse muziekopname zijn enkele voorbeelden van de verscheidene onderbelichte verhalen die Keppy op inzichtelijke wijze met de lezer deelt. Naast een handreiking aan de Molukse generaties na hem om de geschiedenis te bewaren is Saparua, meisje een toegankelijk boek vol anekdotes over verschillende hoofdstukken uit de Molukse en Nederlandse geschiedenis.
WIETSES LEESTIP (MEI)
Martyn Rady, De koninkrijken van Midden-Europa / The Middle Kingdoms
De koninkrijken van Midden-Europa is, zoals de ondertitel luidt ‘een nieuwe geschiedenis van het hart van Europa’, door Martyn Rady, auteur van het lovend ontvangen boek De Habsburgers (2020). Zowel qua tijdspanne als geografische reikwijdte is dit een ambitieus boek dat laat zien dat Midden-Europa een wezenlijk ander historisch traject kent dan West-Europa. Behalve dat Rady poogt een algemeen overzicht te geven van de geschiedenis van Midden-Europa en erover vertelt in chronologische volgorde vanaf het Romeinse Rijk in de vierde eeuw na Christus tot de Russische invasie van Oekraïne in 2022, is Rady’s belangrijkste observatie dat ‘de historische ervaring van Midden-Europa die van West-Europa voor een groot deel lijkt te volgen, maar bij nauwkeuriger onderzoek blijkt dat ze scherper getrokken worden of een andere kwaliteit hebben, alsof je ze in een vertekenende spiegel zit’.
Net als historici zoals Peter Frankopan en Simon Sebag Montefiore beschikt Rady over de gave om solide wetenschappelijk onderzoek te combineren met het vertellen van grootse meeslepende verhalen die de geschiedenis van een regio of tijdperk in één boek weet te vatten. Rady’s boek onderscheidt zich van de bestaande standaardwerken over Centraal-Europa doordat het zich het niet doodstaart op de geschiedenis van Midden-Europese natiestaten zoals Polen, Hongarije en Tsjechië. Door Duitsland, Oostenrijk, en soms zelfs Zwitserland en Oekraïne, te betrekken bij deze geschiedenis brengt De koninkrijken van Midden-Europa de geschiedenis van koninkrijken en hertogdommen die door nationale geschiedenis vergeten en verdreven zijn, tot leven.
De koninkrijken van Midden-Europa
Martyn Rady
WIETSES LEESTIP (APRIL)
Katja Hoyer, Beyond the Wall
Beyond the Wall van historica en journalist Katja Hoyer is een van die belangrijke boeken die antwoord geven op de vraag wat het waard is om herinnerd te worden. In de inleiding maakt Hoyer duidelijk dat haar nieuwste boek zich verzet tegen de dominante tendens in het verenigde Duitsland, en de rest van ‘het Westen’, om de geschiedenis van Oost Duitsland te reduceren tot ‘a gray, monotonous blur – a world without individuality, agency or meaning’.
Te makkelijk, aldus Hoyer, worden de herinneringen van miljoenen Oost-Duitsers ondergesneeuwd door het narratief van Duitse eenwording en de overwinning van liberale democratie. Dat dit tot op de dag van vandaag een pijnlijke splijtzwam is in de Duitse samenleving maakt de auteur duidelijk door Angela Merkel aan te halen, symbool van een verenigd Duitsland en een product van de DDR, die in oktober 2021 zichzelf en haar 16 miljoen mede voormalige Oost-Duitsers verdedigde door te vertellen dat ze worstelde met de constante oordelen over hun leven in de DDR als ‘onnodige ballast die zo afgeschud kan worden, alsof onze levens voor de eenwording er niet toe doen, zowel slechte als goede ervaringen’.
Hoyer, zelf geboren in Oost-Duitsland in de late jaren tachtig, volgt de ontstaansgeschiedenis van de DDR tot aan de val van de muur om aan te tonen dat haar burgers hun eigen leven mede vorm gaven. Door zij aan zij te vertellen over de levens van onderwijzers en fabrieksarbeiders met die van almachtige politici zoals Walter Ulbricht en Erich Honecker maakt ze van de geschiedenis van Oost-Duitsland een genuanceerder en rijker verhaal. Ze heeft daarin namelijk ook aandacht voor de sociale en economische transformatie die het land doormaakte vanaf de jaren zeventig. En ondanks Hoyers aandacht voor de sociale mobiliteit en relatieve stabiliteit en welvaart in de DDR verliest ze de keerzijde van het totalitaire regime en de beklemmende aanwezigheid van de Stasi’s in ieders leven zelden uit het oog.
Voor eenieder (en voor mensen zoals ik die het tot nu vooral moesten doen met hun verhalen) wier beeld van Oost-Duitsland vormgegeven is door de schoolreisjes naar Oost-Berlijn, het passeren van Checkpoint Charlie en de ‘grijze massa’ die ze andere kant van de muur aantroffen is het boek van Katja Hoyer een welkome verrijking om antwoord te vinden op de vraag waarom en hoe we ons moeten verhouden tot de geschiedenis van Oost-Duitsland.
Lees een fragment uit Achter de Muur. Oost-Duitsland 1949-1990, de vertaling van Pon Ruiter, René van Veen en Saskia Wieberdink.
Maandag 24 april spreekt Hoyer bij het Goethe-Institut.
WIETSES LEESTIP (MAART)
Martin Bossenbroek, De Zanzibardriehoek
Update 29 oktober: Bossenbroek wint de Libris Geschiedenisprijs 2023 met De Zanzibardriehoek!
In zijn nieuwste boek brengt historicus Martin Bossenbroek de lezer op meeslepende wijze in aanraking met een tamelijk onbekend maar relevant hoofdstuk uit de mondiale geschiedenis van slavernij en imperialisme. Na zijn succesvolle boeken De Boerenoorlog (Libris Geschiedenisprijs 2013) en De wraak van Diponegoro beschrijft hij in De Zanzibardriehoek de paradoxale verhouding tussen de Britse strijd tegen slavenhandel in Oost Afrika en de imperialistische belangen van Europese mogendheden in de regio.
Zoals je gewend bent van Bossenbroek grijpt hij de levens van historische spilfiguren aan om zowel de complexe geschiedenis van koloniale inmenging inzichtelijk te maken als van een menselijk gezicht te voorzien. Aan de hand van, met name, de levens van de Britse consul John Kirk en de Sultan van Zanzibar Barghash wordt het tumultueuze verhaal vertelt van Europese inmenging in Oost-Afrika.
Vertrekkend en immer terugkerend naar Zanzibar, de spil in de (slaven)handel in de Indische oceaan, geven Bossenbroeks nauwkeurige portretten een helder beeld van hoe de Britse ‘White man’s burden’ de weg bereidde voor een Europese strijd om de omvangrijke afzetmarkt en de natuurlijke rijkdommen van de regio (ivoor, kruidnagel en kopal).
Veel meer dan een taaie geschiedschrijving van politieke en economische processen is De Zanzibardriehoek een inlevend verslag van hoe Europees imperialisme ogenschijnlijk humanitaire intenties onlosmakelijk verbond met morele en fysieke overheersing. Hier ligt Bossenbroeks sterkste wapenfeit: zijn selectie uit de onuitputtelijke bron aan (auto)biografisch materiaal en zijn karaktertekening maakt deze zo ambigue episode menselijk en tastbaar.
De Zanzibardriehoek
Martin Bossenbroek
WIETSES LEESTIP (FEBRUARI)
David Graeber, Pirate Enlightenment
In de geest van het eveneens postuum verschenen Het begin van alles (The Dawn of Everything) is Pirate Enlightenment: Or the Real Libertalia opnieuw een toonbeeld van kritische, geëngageerde, maar vooral vlotte geschiedschrijving. Gebaseerd op veldwerk in Madagaskar onderzoekt David Graeber, de twee jaar geleden overleden antropoloog en activist, de ‘verlichte’ piratenutopieën die zich in de achttiende eeuw op de Noordoostkust van het eiland vestigden.
Dit is zijn insteek:
‘If nothing else, what I’d like this little experiment in historical writing to bring home is that existing history not just deeply flawed and Eurocentric, it’s also unnecessarily tedious and boring.’
En dat lukt! Met lichte pen, hier en daar anekdotes van zijn eigen tijd op Madagaskar aanvoerend, beargumenteert Graeber dat vrouwelijke handelaren, kolonisten, Islamitische gnostici en piraten een culturele smeltkroes vormden, geënt op de ‘Europese’ verlichtingsidealen van gelijkheid en vrijheid. Ondanks het gebrek aan historische kennis over deze gemeenschappen en het verlies aan bronnen, laat Graeber zien hoe epische verhalen en legendes over deze piratenutopieën hun weg vonden naar Europa en daar het verlichtingsdenken beïnvloedde.
Voortbordurend op zijn eerdere werk is Pirate Enlightenment een geslaagde poging om de lezer te overtuigen dat menselijke samenlevingsverbanden flexibel, veranderlijk en minder hiërarchisch waren dan de moderne geschiedschrijving doet vermoeden. Door piratenkoningen John Plantain en Ratsimilaho, duivelsaanbidding en slavenopstanden op Madagaskar te verbinden met het ontstaan van het gedachtegoed van de Verlichting toont Graeber eens te meer hoe onconventionele verhalen over het verleden ertoe doen. Of, zoals Peter Frankopan in The New York Times schreef: ‘David Graeber was a highly original thinker and a wonderful writer. Most of all he was someone who sought out challenging problems and set about trying to solve them.’
JOOPS LEESTIP (DECEMBER)
Simon Sebag Montefiore, De wereld. Een familiegeschiedenis
Simon Sebag Montefiore brak door met zijn bekroonde biografie van Stalin, recenter verscheen van hem Jeruzalem, de biografie en De Romanovs en nu is er The World: A Family History of Humanity, vertaald door Rob de Ridder, Conny Sykora, Eric Strijbos, George Pape, Cornelis van Ginneken, Martine Both en Margreet de Boer als De wereld. Een familiegeschiedenis (lees bij ons een fragment en kom 29 november naar zijn lezing bij SPUI25). Ik hou van boeken met een duidelijke invalshoek. En daarvoor ben je bij Sebag Montefiore, die ook gewerkt heeft als journalist, aan het juiste adres. Wat hij doet in dit boek, mijn Geschiedenisboek van de Maand december: hij schrijft een wereldgeschiedenis aan de hand van de families die er een stempel op drukten.
Hij begint bij het anonieme gezin dat zo’n 950.000 jaar geleden in het oosten van Engeland over het strand liep, en neemt ons dan mee naar Mesopotamië (de dynastie van Sargon, en Kubala, de enige vrouw op de Lijst der Koningen) en vervolgens naar het Oude Egypte (farao Khufu, bouwer van de grootste Egyptische pyramide en de dynastieën die na hem kwamen), naar Nubië (de zwarte farao’s, het imperium van Kush), China, Babylon, Perzië, China, Mexico… Zo neemt hij ons mee op reis om de wereld én door de geschiedenis. Hij beschrijft niet alleen de families van de machtigen, maar ook die van slaafgemaakten, wetenschappers, beulen. Zo’n aanpak staat garant voor goede verhalen.
Wat er ook fijn aan is: omdat Sebag Montefiore de chronologie aanhoudt, zorgt hij voor een wijds uitzicht. In de vijftiende eeuw spring je van het oppermachtige Incarijk naar de Gouden Hoorn, waar sultan Mehmed de Veroveraar zich presenteert als een nieuwe Caesar, en vervolgens ontmoet je in Florence Lorenzo Il Magnifico en Michelangelo… Een boek, kortom, dat je in één ruk uit kunt lezen, maar je kunt ook zelf een leesvolgorde bedenken.
De wereld
Simon Montefiore
JOOPS LEESTIP (OKTOBER)
Roelof van Gelder, De koopman van Kanton
Mijn boekentip voor de maand november is het nieuwe boek van Roelof van Gelder, Libris Geschiedenisprijswinnaar van 2019, De koopman van Kanton. Jan Bekker Teerlink (1759-1832) is een hartstikke leuk boek. Omdat je de Zeeuwse koopman uit de titel beter leert kennen, en omdat Van Gelder op grond van enorm veel brieven heel veel kan reconstrueren: het leven eind 18e, begin 19e eeuw, hoe contacten liepen, hoe financiële huishouding toen werkte, hoe je correspondeert als post er maanden over doet tussen Azië en Europa, en wat je doet als er in de tussentijd opeens oorlog uitbreekt. Het is een portret én een tijdsbeeld, van onder meer de periode vlak voor de Franse Revolutie en de nadagen van de V.O.C..
[N.B. Lees op onze site ook een fragment uit De koopman van Kanton.]
Bekker Teerlink is op een gegeven moment naar Kanton in China gegaan omdat hij in de schulden zat en geld moest verdienen. Hij ging namens de V.O.C., die toen, net voor de Franse Revolutie, al in groot verval was. Hij ging naar de enige plek in China waar westerlingen handel mochten drijven. Op een piepklein stukje land zaten de factorijen van Frankrijk, Engeland, de Verenigde Staten, Nederland, en alles wat ze deden was strikt gereglementeerd: met wie ze mochten praten, waar ze mochten verblijven, van we ze stempels moesten hebben. Een fascinerende toestand.
Bekker Teerlink gaat meerdere keren terug, en neemt grote risico's. Bijvoorbeeld met het handelen voor eigen rekening, wat ten dele toegestaan was: dat kon enorme winsten opleveren, maar ook enorme schulden, want schepen vergingen en werden gekaapt. En ook het reizen was risicovol: drie keer werd Bekker Teerlinks schip in beslag genomen door een mogendheid waarmee de Nederlanden in oorlog waren. Maar de grootste misère was het eindeloze wachten. Op nieuws en privéberichten, geld en verzekeringen - post deed er maanden over. En zomaar naar huis varen kon ook niet. Zo moest hij een eeuwigheid wachten in een Engelse haven voor hij naar zijn vaderland-in-oorlog terug mocht.
De bronnen voor die hele geschiedenis haalde Van Gelder uit een archief van de Engelse High Court of Admirality, waar veel in beslag genomen paperassen in te zien zijn. Eerder baseerde hij zijn boek Zeepost (2008) daarop, en ik vermoed dat hij Bekker Teerlink al twintig jaar kent. Van Gelder is heel goed thuis in zijn bronnen en die grote vertrouwdheid met zijn materiaal voel je als lezer. Het levert dus een geweldig tijdsbeeld op, maar ook een beeld van een mens: genereus, optimistisch, iemand die mensen tot steun was, aangenaam gezelschap. Je leert hem kennen, maar ook zijn wereld door zijn ogen, een grote maar vertraagde wereld: je kon maanden in de overtuiging zijn dat de Fransen of de Britten een bevriende mogendheid waren, en dan was er in Europa iets totaal veranderd.
Van Gelder vertelt op het oog zonder opsmuk, maar hij weet precies hoe hij heel veel interessante informatie tot een soepel lopend verhaal kan maken. Hij biedt geen stilistische poespas, maar is een fijne verteller die de lezer serieus neemt en geboeid houdt. En Jan Bekker Teerlink is misschien niet buitengewoon bekend, maar Van Gelder laat in dit boek maar weer eens zien dat dat ook helemaal niet nodig is om een heel interessant en leesbaar boek te schrijven. Ik houd hem in mijn achterhoofd voor de shortlist van de volgende Libris Geschiedenisprijs.
De koopman van Kanton
Roelof van Gelder
JOOPS LEESTIP (SEPTEMBER)
Ben Macintyre, Colditz: Prisoners of the Castle
Mijn boek van de maand oktober is Colditz van Ben Macintyre (de vertaling van Marieke van Muijden verschijnt medio november, lees vast een fragment), een auteur die ik al heel lang volg. Hij is vooral bekend van zijn boeken over spionnen. Die zijn erg goed. Alsof je een thriller van John LeCarré leest, maar dan echt gebeurd. Wat Ben Macintyre speciaal maakt, is dat hij er steeds weer in slaagt alle betrokkenen te spreken te krijgen. Op die manier krijgt hij ontzettend veel informatie boven tafel. Naar dit boek ben ik benieuwd om een aantal redenen. Als eerste natuurlijk de spannende televisieserie Colditz, waar ik als kind herhalingen van zag. Een grimmig kasteel in Duitsland, vol krijgsgevangenen, die allemaal bezig zijn ontsnappingen voor te bereiden, met een glansrol voor de Britten. Ging dat echt zo, vroeg ik me af.
Als er iemand is die dat kan uitzoeken, is het Macintyre die, zegt de uitgever, toegang kreeg tot nieuw archiefmateriaal. Normaal neem ik zo'n aanbeveling met een korreltje zout, maar bij Macintyre kun je ervan uitgaan dat het klopt. Onder al die spannende ontsnappingsverhalen zit een diepere laag, en die legt hij bloot. De klasseverschillen, het snobisme, de verveling, de creativiteit bij het verzinnen van ontsnappingsplannen, de moed, maar ook de angst en al het andere wat je kunt verwachten in een kasteel vol jongemannen, dus ook de homoseksuele gevoelens, het pesten, en de kameraadschap. En dat voor nog geen twintig euro. Ook leuk: om Macintyres eerdere boeken onder de aandacht te brengen, geven we 20% korting op eerder verschenen boeken. Die vind je hieronder.
GESCHIEDENIS IN ONZE BOEKHANDELS
Onze boekhandels in Amsterdam en Haarlem zijn onweerstaanbaar voor liefhebbers van Nederlandse literatuur en poëzie. We hebben de nieuwste romans en poëziebundels én de klassieken, overzichtelijk gerangschikt. Onze boekverkopers gidsen je graag door het boekenaanbod. Daarnaast organiseren we regelmatig interviews en signeersessies met schrijvers.
Hulp nodig bij het kiezen? Onze boekverkoper Wietse de Jonge maakt op deze pagina wekelijks een selectie nieuw verschenen boeken, hij zet de best verkochte boeken op een rij én één keer per maand kiest hij een boek dat ze extra aandacht willen geven.
Iedere maand een leestip van Wietse in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief Geschiedenis.