Rachel Kushner, Carel Peeters, Cynan Jones, Karin Slaughter (de boekbesprekingen in de week van 27 juni 2018)
02 juli 2018Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, waarin deze week aandacht voor Carel Peeters, Paolo Cognetti, Deborah Cadbury (Trouw), Robert Hilburn, Viktor Hachmang, Benjamin Carter Hett, Nowelle Barnhoorn (de Volkskrant), Karin Slaughter, Ronald de Graaf, Marcel Pagnol (Het Parool), Cynan Jones, Marcel van Roosmalen, Anna Enquist (NRC), Jeroen Theunissen, Natalia Ginzburg en Rachel Kushner (De Groene Amsterdammer).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Janita Monna begint haar poëziebespreking met Max Temmermans Huishoudkunde, en werd afgeleid ('Kwam dat doordat krachtige regels [...] net te vaak werden afgewisseld met gemakzuchtige beelden?') door de discussie rond het CPNB-thema. In de poëzie worden vrouwen niet overgeslagen bij literaire prijzen en bijvoorbeeld het Dichterschap des Vaderland, betoogt ze (maar wel bij de CPNB, waar Anna Enquist in 2013 de eerste en laatste dichteres was die het Poëziegeschenk mocht schrijven - red.).
Carel Peeters dan. Abdelkader Benali bespreekt zijn Het eigenwijze potlood [fragment] ('Peeters probeert twintig keer dat tintelgeheim van de tekenaars te verklaren en twintig keer levert dat boeiende portretten op.'), en Paul van der Steen twee boeken over heropvoedingskolonie Veenhuizen. 'Schackmann licht in zijn boek tal van dossiers, waarmee een keur aan persoonlijke geschiedenissen en institutionele bedilzucht tevoorschijn komt. [...] Maar in zijn volledigheidsdrang neemt Libbenga dan weer net wat te weinig ruimte voor de petite histoire die bij Schackmann zo overvloedig aanwezig is.'
'Dit kleine maar grootse boekje dwingt tot langzaam lezen, tot kalm reflecteren. Het geeft de lezer een serene rust. Cognetti's proza is poëtisch, glashelder en zonder dubbele bodems. Rustig en hypnotiserend als een berg-stroompje.' Ronald de Rooy over Paolo Cognetti's De buitenjongen [fragment].
En het Boek van de Week is Deborah Cadbury's Koning Victoria als huwelijksmakelaar. Haar kinderen en kleinkinderen op Europese tronen, 'een boek over Europese matchmaking met veel smakelijke en enkele gruwelijke episodes, dat bovendien goed vertaald werd'.
Korter:
- Rob Schouten over Henk Rijks, De overblijfvader: 'Vlot geschreven en in zekere zin pretentieloos, je leest het in een vloek en een zucht uit en dat is maar goed ook.'
- Marnix Verplancke over Wido Smeets, Goed gerei. Opkomst en ondergang van een meubelmakersfamilie: 'Het levert pakkende, ontstellende en soms ontroerende taferelen op die de geschiedenis van de familie Smeets in een context plaatsen en extra boeiend maken.'
- Edwin Kreulen over Jo Nesbø, Macbeth: 'Een bewonderenswaardige constructie dus, maar voor de vaste lezers van Nesbø waarschijnlijk een lichte teleurstelling. [T]ussen al het bloed dat vloeit verdwijnen de fijnzinnigheid en de diepte [van] Nesbø.'
- Bas Maliepaard over Autobahn & Bette Westera, A is van Os: 'Leent zich uitstekend voor geschiedenis- of taallessen in de bovenbouw van de basisschool, maar is ook voor lettervreters thuis verrassend leerzaam.'
- In 'Vandaar dit boek': Bas Soetenhorst over Het wonder van de Noord/Zuidlijn.
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
'Goede schrijvers zijn altijd eigenwijze schrijvers. Zij geloven in hun boek en in zichzelf, ongeacht de grillen van de markt, de modieuze voorkeuren van de lezer, de herschrijftips van de schrijfcoach en de onafzienbare reeks afwijzingen in hun mailbox.' Vier pagina's, zes tips (en bezwaren tegen die tips) door Aleid Truijens aan de vooravond van de uitreiking van de ANV Debutantenprijs (inmiddels gewonnen door Rinske Hillen), en de laatste tip beklijft het meeste.
Flip Vuijsje las Robert Hilburns biografie Paul Simon: The Life, 'niet de eerste serieuze biografie', maar: 'Het verschil is dat dit keer de hoofdpersoon meewerkte, door meer dan honderd uur over zijn leven te praten.' Gevolg: 'Een rijkdom aan feiten en inzichten waar liefhebbers blij mee kunnen zijn.' En Joost Pollmann prijst Viktor Hachmangs verstripping van F. Bordewijks Blokken. De mislukking van een heilstaat: 'Hachmangs lijnvoering in de tekeningen is rigide en vertoont nergens handschrift: alsof het een machinaal product is.' Ook vier sterren.
Sander van Walsum dan, over Benjamin Carter Hetts De populist. Adolf Hitler, de ondergang van de Weimarrepubliek en de opkomst van het Derde Rijk ('Prikkelender zijn z’n observaties over de mythen die deze gebeurtenis omgeven.'), en Ellen de Visser over Adam Kays Dit doet even pijn ('En toch is het dagboek van de jonge dokter zo fascinerend dat je doorleest, tot de allerlaatste aantekeningen in december 2010, om daar zo’n ontluisterend slot aan te treffen dat al die foute grappen opeens begrijpelijk worden: het is humor als overlevingstactiek.').
'Barnhoorn heeft een abonnement op ongemakkelijkheid, maar presenteert die zo trefzeker en droog dat ze de lezer in één moeite door vermaakt.' Arjan Peters over Nowelle Barnhoorns De tweelingparadox. En Ad van Liempt over ‘Achteraf heb ik er spijt van dat ik goed kan schieten.’ Indië-dagboek van Theo van Roij, 1948-1950: 'Dagboeken van mensen die onomwonden schrijven wat ze meemaken – dat zijn buitengewoon nuttige bronnen voor onderzoekers die willen analyseren wat er in dat meest omvangrijke militaire conflict uit onze geschiedenis precies is gebeurd.'
Korter:
- Aleid Truijens over Willem Brakman & Simon Vestdijk, Gaven, giften en vergiften. Brieven: 'Het zijn grappige, onderhoudende brieven. [...] Deze brieven zijn een luchtige dans rond een zwaar onderwerp: depressie.'
- Pjotr van Lenteren over Dave Eggers, De tunnels: 'De rest van De tunnels van Dave Eggers is weinig verrassend.' En: 'Problematisch is de bloedeloze vertaling.'
- Bo van Houwelingen over Maria Vlaar, Diepe aarde: 'Vlaars verhalen nodigen de lezer uit zelf de schep ter hand te nemen en te spitten naar de kern.'
- Hans Achterhuis over Karl Marx & Friedrich Engels, De Duitse ideologie [onze recensie]: 'Ze zijn klassiek en belangrijk genoeg om een plaats te verdienen in de mooi uitgegeven reeks filosofische boeken van Vantilt.'
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Voor Het Parool interviewde Ton Damen boekverkoper Henk Brandsen, al eigenaar van De Dolfijn, Island Bookstore en A la Carte, en nu van Pantheon. 'Door internet en ontlezing dalen de omzetten langzaam, maar je hoeft het roer niet om te gooien. Boekwinkels zijn buurtwinkels met trouwe klanten. Toen ik ze overnam heb ik het karakter van de zaken behouden en gebruikgemaakt van de expertise van het personeel.'
'De misdaden waarover ze schrijft, gebeuren echt, zegt ze. "Het is in deze wereld erg gevaarlijk om vrouw te zijn. Ik maak me er enorm boos over dat er versluierde taal wordt gebruikt als het om geweld tegen vrouwen gaat. 'Ongewenste intimiteiten' als omschrijving voor aanranding of verkrachting, come on. Dat is als zeggen dat er Joden zijn overleden in de Holocaust, in plaats van vermoord."' Marjolijn de Cocq interviewde Karin Slaughter naar aanleiding van haar nieuwe boek, Gespleten.
Recensies:
- Guus Luijters over Marcel Pagnol, Mijn kinderjaren in de Provence: 'De sprookjeswereld van de Provence aan het begin van de vorige eeuw is allang verdwenen, maar in De gloriedagen van mijn vader en Een kasteel voor mijn moeder leeft die wereld onweerstaanbaar en voor altijd voort.'
- Ronald de Graaf, De prins. Willem van Oranje, 1533-1584: 'De integrale biografie mag dan nog niet bestaan, dit intrigerende boek van De Graaf is een mooi alternatief om je een mening te vormen over de vraag of de in 1584 vermoorde Willem werkelijk Vader van het héle Vaderland was.'
- Dries Muus over David Sedaris, Calypso: 'Dit is Sedaris op zijn best en hier zien we wat zijn korte verhalen of komische schetsen zo goed maakt: een uniek soort inlevingsvermogen, een combinatie van overdrijving en zakelijkheid, van worstcasescenario's en praktische problemen.'
- Hans Knegtmans over Belinda Bauer, Blinde drift: 'Haar taalgebruik is even beeldend als welgekozen, en sommige passages zijn zo hilarisch dat ik er luidkeels om moest lachen.'
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Bart Funnekotter bespreekt Dick Harrisons De Dertigjarige Oorlog in NRC. 'Harrison slaagt er wonderwel in je dertig jaar lang bij de hand te nemen. Pas aan het eind van de oorlog, als het een gevecht van allen tegen allen is geworden en vorsten van partij wisselen al naar gelang het hun uitkomt, is het af en toe moeilijk om de draad te blijven volgen,' merkt hij onder meer op. Thomas de Veen las Anna Enquists Want de avond [fragment]. 'De roman blijft de grote lijnen volgen, het ingesleten pad. Ze vertelt niets nieuws,' stelt hij.
Van Sebastiaan Kort een stuk over Marcel van Roosmalens Je moet opschrijven dat hier niets gebeurt. 'Eigenlijk laat Van Roosmalen met zijn onverbloemde aanpak zien hoe geregisseerd het beeld is dat we doorgaans van mensen of evenementen krijgen,' merkt Kort op. Floris Don recenseert daarnaast The Politics of Opera van Mitchell Cohen. 'Cohen heeft de neiging in details te verzanden en terug te deinzen voor stellingname,' aldus Don. Ger Groot leverde een bespreking van John Grays Seven Types of Atheism. 'Voor wie met beide benen op de grond wil komen is Seven Types of Atheism [...] een nuttige oefening in erudiet en illusieloos denken,' staat er onder andere in het stuk. En Jan van Mersbergen sprak met Cynan Jones, wiens debuut De lange droogte onlangs in Nederlandse vertaling verscheen [fragment]. Jones: 'Mijn proza zit van binnen. Het is geen show. Ook geen show-off. De kern zit erin verstopt en de lezer moet die eruit opgraven. Dat is een soort magie. Een vloek ook soms. Dat een tekst dat kan: die emoties overbrengen.'
Korter:
- Wim Berkelaar over Maarten Asscher, Toch zit het anders ('Asscher toont zich een warm pleitbezorger van het tegenwoordig veel gesmade begrip elite en betreurt dat iemand als Mark Rutte in zijn toespraken nooit verwijst naar klassieken in literatuur, geschiedenis en filosofie.') [fragment | recensie]
- Ellen de Bruin over Kamila Shamsie, Huis in brand ('heel knap gedaan')
- Margot Dijkgraaf over Bernhard Schlink, Olga ('een mooi portret van een sterke, realistisch ingestelde vrouw aan het begin van de 20ste eeuw') [recensie | toelichting door de vertaler]
- Jan Donkers over Louise Erdrich, Toekomstig huis van de levende god ('Toekomstig huis van de levende god mag dan haar meest ambitieuze boek zijn, haar beste is het niet') [toelichting door de vertalers]
- Martijn Meijer over Lieven De Cauter, Van de grote woorden en de kleine dingen ('Ja, ook in dit boek verliest hij zich soms in filosofische redeneringen die nauwelijks te volgen zijn voor iemand die niet over dezelfde kennis beschikt, maar vaak genoeg staat hij zichzelf toe een heldere bespiegeling te schrijven over dagelijkse dingen.')
- Maarten Doorman over Beate Rössler, Autonomie ('Rössler biedt een breed overzicht van discussies in de vakfilosofie zonder schools te worden.')
- Bart Hinke over Pieter Zwart, De val van Oranje ('een boek dat overtuigt')
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Het werk van Giorgio Bassani is opnieuw uitgebracht (vertaald door Tineke van Dijk en Jan van der Haar). Thomas Heerma van Voss herlas zijn oeuvre en is opnieuw enthousiast. ‘Als je alles achter elkaar leest, zie je juist de groei die hij als auteur doormaakt, en het is opmerkelijk hoe toonvast en hoogstaand dit ene, grote, verbrokkelde verhaal over Ferrara is’. Kees ’t Hart bespreekt Jouw huid van Jeroen Theunissen. ‘Theunissens consequente hantering van twee stijlen en dus van twee visies werkte uiteindelijk overtuigend en ook ontroerend bij mij.’ En van Jan Postma een stuk over Al onze gisterens van Natalia Ginzburg (vertaald door Henny Vlot): ‘Een even levenslustige als tragische roman waarin een zorgvuldig opgebouwde, hier en daar duizelingwekkende meerstemmigheid lang de boventoon voert om uiteindelijk toch plaats te maken voor een centraal personage en iets dat voelt als een dominant perspectief.’
Van Christiaan Weijts verder een stuk over Voor het vergeten van Peter Verhelst [fragment]. ‘Het rare aan Voor het vergeten was dat ik het telkens opwindend, hallucinant, groots vond als ik het opensloeg, maar dat er ook vrij snel gewenning binnensloop.’ En Graa Boomsma bespreekt Club Mars van Rachel Kushner [fragment] (vertaald door Lidwien Biekmann en Maaike Bijnsdorp). ‘Boeiend is de wijze waarop Kushner haar gevangenisroman vertelt: fragmentarisch, a-chronologisch en vanuit scherp contrasterende invalshoeken, buiten en binnen de vrouwengevangenis, die een stil debat reflecteren over hoe mensen straf uitdelen, ondergaan of ertegen in opstand komen.’
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
