De zoekopdracht 'Bart van den Bosch' leverde 30 resultaten op
Recensies
Zweven en zwalken
Duitslandspecialist Frits Boterman (1948) heeft zich in Tussen utopie en crisis – op de longlist van de Libris Geschiedenisprijs 2021 – ten doel gesteld om een tot op heden voor Nederland ontbrekende cultuurhistorische synthese voor de jaren tussen de wereldoorlogen te af te leveren. Bovendien zegt …
Van zwarte bladzijde naar witte vlek
Naar aanleiding van het honderdjarige bestaan van de Salzburger Festspiele maakt de Duitse historicus Philipp Blom de balans op van onze huidige tijd. Zijn analyse, en daarin is hij op zijn zachtst gezegd niet de enige, is niet vrolijk. Blom constateert dat de existentiële crisis waarin velen zich w…
Wapen je voor de oorlog tegen de werkelijkheid
Het internet heeft nou niet écht gebracht wat er vijfentwintig jaar geleden van werd verwacht. Waar de voortrekkers ervan voorzagen dat de naamlozen en onderdrukten van de wereld een stem zouden krijgen, dat autoritaire regimes het zwaar te verduren zouden krijgen, en dat multinationals op hun telle…
Het betonnen moeras
Zoals u misschien heeft meegekregen is het 2017. Honderd jaar geleden stond de wereld in brand en vielen Europese koningshuizen als dominostenen. Ook de Romanovs moesten er aan geloven. Over de Russische Revolutie van 1917, en de verschillende stadia waarin deze zich heeft voltrokken, zijn sindsdien…
Spenglers loden reddingsvest
Tussen 1918 en 1922 verscheen Der Untergang der Abendlandes. Umrisse einer Morphologie der Weltgeschichte in twee delen. Oswald Spengler schreef het boek tegen de achtergrond van het doorgeslagen 19de-eeuwse vooruitgangsoptimisme. Bijna honderd jaar na dato is de eerste Nederlandse vertaling versche…
Het gelijk van de vuilnisophaal
In The New Threat from Islamic Militancy analyseert oorlogscorrespondent Jason Burke de opmars van de militante islam. In hoeverre klopt het beeld van een bloedige en onstuitbare opmars van groeperingen als Al Qaida, Boko Haram en Islamitische Staat dat ons vrijwel dagelijks door de klassieke en nie…
Op zoek naar de sleutels van de poort
'Oekraïne is nog niet verloren.' Zo luidt, vrij vertaald, de openingszin van het Oekraïense volkslied (het volkslied van erfvijand Polen heft trouwens op vergelijkbare wijze aan). Koppel deze frase aan de etymologie van de naam Oekraïne dat 'Grensland' betekent, en de toon van Serhii Plokhy's The Ga…
Een machtige Europese wereldgeschiedenis
In 2009 verscheen Die Verwandlung der Welt van de Duitse historicus Jürgen Osterhammel. In deze machtige baksteen van meer dan 1500 bladzijden, diept de auteur de wortels van onze eigen tijd op en maakt hij middels een indrukwekkende synthese van de beschikbare historische kennis duidelijk dat die v…
Frank Dikotter, De culturele revolutie, recensie
Na het grote succes van de eerste twee delen van zijn trilogie over China tussen 1945 en 1976 (Mao's Great Famine: The History of China's Most Devastating Catastrophe (lees onze recensie) en The Tragedy of Liberation: A History of the Chinese Revolution, 1945-1957) heeft Frank Dikötter nu het laatst…
Homerische opofferingen
In het najaar van 2011 won het Nederlandse team het wereldkampioenschap honkbal. Enkele weken later werd een van de meest talentvolle Nederlandse spelers door zijn broer doodgestoken. Tussen deze twee gebeurtenissen ligt een universum aan emoties. Desondanks zouden in de vaderlandse literatuur thema…
Een mooie kluif die vraagt om uitbening
Eind oktober promoveerde Chris van der Heijden, hij van het spraakmakende Grijs Verleden (2001) aan de Universiteit van Amsterdam op een studie naar de ontwikkeling van beeldvorming over de Tweede Wereldoorlog in de publieke opinie. Een dergelijk overzicht was niet eerder geschreven en Van der Heijd…
De Grote Sprong Helwaarts
Voor velen zal de Culturele Revolutie (1966-1969) als de meest opmerkelijke periode van Mao’s China beschouwd worden, al was het alleen maar omdat in het Westen nogal wat linkse mensen ermee koketteerden. In Mao’s massamoord (Mao’s Great Famine: The History of China’s Most Devastating Catastrophe, 1…
Van theorie naar revolutionaire praktijk
Met het verschijnen van Democratic Enlightenment voltooit Jonathan Israel zijn in 2001 begonnen baanbrekende trilogie (Radical Enlightenment, Enlightenment Contested) over de geschiedenis van de Verlichting. Zijn centrale these is dat de Verlichting uiteenvalt in een radicale en een gematigde vari…
Van droogstoppels en bohemièns
Dat de humaniora weer in de belangstelling staan bewees Rens Bods De vergeten wetenschappen. De Belgische cultuur-historicus Jo Tollebeek vergroot nu een klein en bijna vergeten hoofdstuk uit de geschiedenis van de vaderlandse geesteswetenschappen uit. Hij schetst een interessant en tegelijkertij…
Het menselijke in de wetenschap gerehabiliteerd
In verhouding tot de niet aflatende stroom technologie uit hard bètawetenschappelijk onderzoek, steken de menswetenschappen schril af. Hoe zit dat eigenlijk met de bijdragen van de alfa's aan de samenleving? Zijn die er wel? Wat is het bestaansrecht van de 'zachte' wetenschap nou precies – en kunnen…
Duitsland, de ideeën en Hitler
De titel van The German Genius doet het al vermoeden: de Britse historicus/journalist Peter Watson heeft zich een niet geringe opdracht gesteld. Hij probeert het mysterie van de Duitse genialiteit te ontsluieren. En hij poogt in het verlengde daarvan een derde Renaissance (na die van de twaalfde…
Een nieuwe revolutie, mét Newton
Floris Cohen heeft de tegenaanval ingezet. Tot nog maar zo’n zestig jaar geleden was er onder wetenschapshistorici consensus over het begrip wetenschappelijke revolutie. Men was het eens: in de periode 1550-1770, ruwweg het tijdvak tussen Nicolaus Copernicus en Isaac Newton, was er een rad…
Middeleeuwse wortels?
Na de val van het Romeinse rijk ging het overgrote deel van de intellectuele verworvenheden van de Oudheid in West-Europa verloren. Niet alles, geeft James Hannam in zijn God's Philosophers (vertaald door Paul Syrier als Gods filosofen) toe, via met name Augustinus kwamen allerlei (neo-)Platonis…
Non-digitale blogosfeer en politieke moord
Het jaar Rampjaar 1672 staat de afgelopen tijd vol in de aandacht. Van Luc Panhuysen verschenen bijvoorbeeld de afgelopen jaren De ware vrijheid. De levens van Johan en Cornelis de Witt en Rampjaar 1672. Hoe de Republiek aan de ondergang ontsnapte. Michel Reinders promoveerde in 2008 op het onderwer…
Assimilerende Mongolen
Voor een ieder die op zoek is naar de grote lijnen in de geschiedenis, zijn het gouden tijden. Sinds de val van de Berlijnse muur in 1989 verschijnen met toenemende regelmaat historisch-sociologische studies die zich expliciet richten op de ontwikkelingsgang van economische systemen, beschavingen, c…
