Sander Bax, Tommy Orange, Kirsten Roupenian & Robert Vuijsje (de boekbesprekingen in de week van 20 februari 2019)
25 februari 2019Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften waarin deze week aandacht voor Sander Bax, Tommy Orange, Kirsten Roupenian, Robert Vuijsje, en verder: Linda Polman, Suzanna Jansen, Ilija Trojanow, Simone van der Vlugt (Trouw), Jan Wolkers, Bette Dam, Yrsa Sigurdardóttir, Peter Vos, Albert Vigoleis Thelen (de Volkskrant), Robert van Willigenburg, Rens Bod, Nicolien Mizee (Het Parool), Barbara Kingsolver, Uwe Timm (NRC, Tommy Wieringa, Vittorio Busato, Dick Pels, Mick Herron (Vrij Nederland), John Lanchester, Shoshana Zuboff, Michel Foucault, Yves Petry, William M. Kelley, Pim te Bokkel en Shrinivási (De Groene Amsterdammer).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Delen op
In Trouw een bewerking van Piet Emmers nieuwe nawoord bij zijn Geschiedenis van de Nederlandse slavenhandel, en een groot interview door Pieternel Gruppen met Linda Polman over Niemand wil ze hebben [fragment]. 'Ik kan mij voorstellen dat mensen het niet leuk vinden om te lezen, omdat ze een ander beeld hebben van zichzelf, bijvoorbeeld omdat ze een tientje aan Unicef geven. Nou, pech voor die mensen,' zegt ze. 'Ik zet de feiten achter elkaar en ik rangschik ze. Dit is het beeld dat eruit tevoorschijn komt. Ik heb dit boek niet geschreven om Europeanen zich goed te laten voelen.'
Elias van der Plicht sluit aan bij het onderwerp, met een originele bespreking van Suzanna Jansens Wael [fragment], 'een aangrijpende monoloog van een zelfbewuste, optimistische twintiger', en Ilja Trojanows Na de vlucht. 'Doordat Waels levensverhaal in de ik-vorm is geschreven, is het indringend en persoonlijk. In Ilja Trojanows Na de vlucht komt het woord "ik" nagenoeg niet voor. Trojanow is meer beschouwend dan Wael.' Dus illustreert hij Trojanows stellingen met Waels ervaringen.
Nicolaas Matsier vraagt zich in een essay af waarom Johan van Oldenbarnevelt uit beeld is verdwenen in onze geschiedschrijving - zijn roman De advocaat van Holland [fragment] is daar natuurlijk een antwoord op.
En Jann Ruyters interviewde Sander Bax (De literatuur draait door). 'Hiervoor schreef ik een boek over het mediafenomeen Mulisch. Daardoor wilde ik kijken hoe het nu werkt. In de tijd van Harry Mulisch kon je als schrijver makkelijker ongrijpbaar blijven, iets waar Mulisch heel goed in was. Dat is nu veel lastiger.'
Janita Monna bespreekt twee poëziebundels: Roos Dickmanns Ik ook van mij ('Maar is het poëzie? Nee.') en Roberta Petzoldts Vruchtwatervuurlinie ('Haar poëzie is sprekend en grillig, eigentijds met hier en daar een regel klassiek. In taal en beeld maakt ze grenzen vloeiend.'). Maar Gerwin van der Werf bespreekt het Boek van de Week: Tommy Orange' Er is geen daar daar [fragment]. 'Het is knap geconstrueerd en verdient lof, maar het is geen perfecte roman,' zegt hij. 'Je voelt dat Orange de lezer wil laten meeleven met álle personages maar het zijn er te veel, soms overvoert hij je met achtergrondverhalen die diepte moeten geven aan de personages maar die als ballast voelen.'
In de bijlage Tijd de levenslessen van Simone van der Vlugt (Wij zijn de Bickers!), opgetekend door Marte van Santen. 'Maak contact met het verleden,' is zo'n levensles: 'Sinds ik als tiener de boeken van Thea Beckman las, ben ik gefascineerd door geschiedenis. Ik vind het zo bijzonder om aan de hand van bronnen en verhalen contact te maken met het verleden. Archiefonderzoek is een soort schatgraven. Nog altijd kan ik ontroerd raken als ik een eeuwenoud document in handen heb. Op dat moment vermengen de vingerafdrukken van de schrijver zich met die van mij. Heel even vallen de eeuwen weg en delen we een ervaring. Dat is een magisch gevoel.'
Korter:
- Beeldboek van de week is The Incomplete: Highsnobiety Guide to Street Fashion and Culture.
- Paul van der Steen over Oliver Bullough, Moneyland. Een zoektocht naar het verborgen geld van de superrijken en de multinationals: 'Het boek is een doorwrochte geschiedenis van de grootste aller geldgoocheltrucs en tegelijkertijd een pamflet dat aan de kaak willen stellen.'
- Rob Schouten over Wessel te Gussinklo, De hoogstapelaar: 'Met zijn zuigende, repetitieve stijl schildert Te Gussinklo de innerlijke gesteldheid van zijn hoofdpersoon op weergaloze wijze, waarbij ik moet aantekenen dat je er wel tegen moet kunnen om enkele honderden pagina’s in het dreunende en drammende brein van zo’n jongen te vertoeven.'
- Vrouwkje Tuinman over Chloe Benjamin, De onsterfelijken: 'Af en toe bekroop mij het gevoel dat de auteur zichzelf, net als haar personages, erg heeft laten leiden door vooraf bepaalde zaken.'
- Bas Maliepaard over Myriam Ouyessad, De wolf komt echt niet (Ill. Ronan Badel): 'De lijntekeningen van Badel - zacht ingekleurd met een afgewogen palet bruin, geel, blauw en roze - wortelen in de strip en roepen soms zijn grote landgenoot Sempé in herinnering.'
- Nicole Lucas spreekt Han Lörzing voor 'Vandaar dit boek' over Grenskoorts. Hoe Europa er voorbij Zundert uitzag: 'Een boek over het verdwijnen en deels weer terugkomen van grenzen in Europa de laatste 70 jaar, dat was het plan. Heel zakelijk. Terwijl ik bezig was, merkte ik dat ik soms eigen ervaringen gebruikte om het grotere verhaal toe te lichten. En toen begon het te kantelen.'
De besprekingen in Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
Herien Wensink sprak vier actrices over Jan Wolkers' Turks fruit, nu het op het podium. 'Debbie Korper: "Ik schrok er wel van hoor, in het begin, van al die nare beschrijvingen van kutten. Het boek is daarin heel hard, veel harder dan de film. Ik heb me wel afgevraagd: moet dat op toneel?"' En Greta Riemersma ging in gesprek met Bette Dam over Op zoek naar de vijand: ‘Ik geef niet zomaar een andere opinie, ik denk echt dat het verhaal over mullah Omar en de Taliban anders in elkaar steekt dan wij denken. We zijn in die hele war on terror op zoek naar een vijand, maar weten niet wie het is.’
‘Een tijdlang werkte ik met allerlei experimentele technieken, maar eigenlijk was dat meer spelen dan serieus schrijven. Toen mijn vrouw me op een dag vertelde dat ze zwanger was, besefte ik: nu moet je toch echt serieus aan de slag, man. Er komt een kind! Niet lang daarna las ik Let the Great World Spin [fragment] van Colum McCann, en vond mijn vorm,' vertelt Tommy Orange (Er is geen daar daar [fragment]) aan Hans Bouman.
Recensies dan. Frank Heinen las Yrsa Sigurdardóttirs thriller DNA ('Het vervolg van deze nogal lijvige thriller is, ondanks de soms dus wel erg uitgebreide toelichtingen, zeer de moeite van het lezen waard.') en Jean-Pierre Geelen bekeek het eerste verkoopsucces van Peter Vos, nu in facsimile ('Door het Scheppingsverhaal schittert een jonge Vos, die tekent in een speelse, haast cartooneske stijl, nog zonder de detaillering waarmee hij later zo fameus zou worden in onder meer zijn vogeltekeningen.').
Elma Drayer is gemengd over Albert Vigoleis Thelens De zwarte heer Bazetub: 'En goddank is de schrijver behalve een enorme kletsmajoor ook een geweldig stilist. Zijn zinnen meanderen dat het een aard heeft maar komen steeds op hun pootjes terecht.' Dus: 'Het enige dat de lezer kan doen is zich overgeven aan Thelens fabuleuze verteltalent. Wie dat lukt wordt rijkelijk beloond. Wie dat niet lukt zal hopeloos stranden.'
Korter:
- Marcus Werner over Antonio Damasio, De vreemde orde der dingen: 'Damasio schrijft kundig, en zijn nieuwste boek is uitstekend vertaald. Ingewikkelder wordt het wanneer Damasio zijn homeostase-via-gevoelens uitbreidt naar het menselijk bewustzijn.'
- Suzanne Weusten over Jos Kessels, Het welgetemperde gemoed: 'Een intrigerend boek. Zeker wanneer je, zoals ik, tijdens het lezen luistert naar de desbetreffende prelude of fuga of wanneer je het stuk zelf speelt.'
- Rob van Scheers over Milo Manara's Caravaggio: 'Milo Manara (73), die wordt gerekend tot een van de belangrijkste exponenten van het Europese beeldverhaal, documenteerde zich buitengewoon goed, en draagt zijn protagonist overduidelijk een warm hart toe: hij maakt een romantische held van de schilder.'
- Persis Bekkering over Sander Pleij, Explicador [fragment]: 'Ambitieuze debuutroman. [...] Het boek lijkt zich voortdurend te verontschuldigen voor zijn liefde voor denkers en dichters. Dat is een beetje irritant, maar past eigenlijk precies bij dat idee van de Schöpferische Indifferenz: het creëert een contrapunt.'
- Hans Wansink over Kim Putters, Veenbrand: 'Of de beleidsdrift van brandweerman Putters onze samenleving echt hittebestendig zal maken, valt te betwijfelen.'
- Hein Janssen over De Nederlandse musical. Emancipatie van een fenomeen: 'Daarom is een standaardwerk als dit op zich een verrijking.'
- Bo van Houwelingen over Gaea Schoeters, Zonder titel #1: 'Haar roman is overvol. Bijna elke zin heeft een teneur van Dit-Is-Heel-Belangrijk.'
- Edwin Krijgsman over Franco Faggiani, Tussen twee werelden: 'Daar waar het decor van de bergen bij Faggiani het antwoord is op zo’n beetje alle vragen, daar maken ze als hoofdrolspelers bij Cognetti, de betere schrijver van deze twee, juist genadeloos confronterende vragen los.'
- Aleid Truijens over Pauline Slot, Eerste liefde, laatste hart: 'In het boeiendste deel van deze memoires roept Slot krachtig hun prille liefde op, eind jaren zeventig.' Maar: 'Slot lijkt diep in eigen vlees te snijden, maar deinst terug als ze bij de kern komt.'
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op Volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Het Parool publiceert een fragment uit Sander Bax' De literatuur draait door: 'Cultuurpessimisten zien hierin aanleiding om vast te stellen dat de serieuze literatuur aan het verdwijnen is. Maar je zou evengoed kunnen zeggen dat literatuur - onder invloed van haar verhouding tot andere media - simpelweg een andere gedaante krijgt, een gedaante die we met onze klassieke definities van literatuur niet meer goed kunnen vangen.'
Marjolijn de Cocq sprak met Tommy Orange over zijn roman Er is geen daar daar [fragment]: 'Ik begrijp nu veel meer over de achterliggende redenen van alcoholmisbruik en depressie onder indianen. Maar het schrijven was voor mij geen catharsis, het was geen zoektocht naar mijn identiteit. Toen ik aan het boek begon, stond ik al stevig in mijn schoenen. Als ik dat proces niet daarvoor al had doorgemaakt, had ik het nooit zo kunnen opschrijven.'
Peter de Brock in de geschiedenisrubriek dan: 'Baanwielrennen was rond 1900 ongelooflijk populair. Destijds telde Nederland meer dan 160 wielerbanen in de openlucht, gemaakt van hout, beton, gras of aangestampt gruis. De foto's die [Robert] van Willigenburg maakte op plaatsen waar ooit sprinters, achtervolgers en snelheidsduivels voor volle tribunes reden, staan in het deze week verschenen boek Hier lag een wielerbaan.'
En Marleen Hoebe sprak voor de wetenschapsrubriek met Rens Bod over Een wereld vol patronen [onze recensie]: 'Dit boek probeert recht te doen aan alle wetenschappen. Het leukste vind ik het daarom al deze wetenschappen op gelijke voet te behandelen. Van Galileo, Kepler en Newton weten wij dat ze natuurwetenschappers zijn, maar eigenlijk zijn ze ook geschoold in de geesteswetenschappen. Galileo heeft zich beziggehouden met muziek en Kepler met filologie en geschiedenis.'
En in PS: Marcel Wiegman in gesprek met Robert Vuijsje over Salomons oordeel: 'Ik heb al die jaren aan een boek gewerkt. Ik kwam er inhoudelijk alleen niet uit. In mijn eigen hoofd ben ik gewoon een romanschrijver geweest. Dat valt de buitenwereld alleen niet op als je niet publiceert. Mensen die het niet hebben meegemaakt zeggen altijd: je tweede boek is een probleem. Als je het wel hebt meegemaakt, weet je: het tweede boek is helemaal niet het probleem, want dat schrijf je nog in de overwinningsroes. Het dérde boek, daar beginnen pas de moeilijkheden.'
Korter:
- Dieuwertje Mertens over Nicolien Mizee, Moord op de moestuin [fragment]: 'Houdt het midden tussen een whodunit zonder de gebruikelijke spanning en een hedendaagse zedenschets; het is een roman met losse eindjes.'
- Hans Renders over Dan Jones, De Tempeliers: 'De Tempeliers is een verhelderend boek over een ingewikkelde geschiedenis.'
- Dirk-Jan Arensman over Kristen Roupenian, Je weet dat je dit wil: 'Lees maar. Roupenian is géén onehitwonder.'
- John Jansen van Galen over Dolores Thijs, De Poolse soldaat: '[Het eerbetoon] is, op een prijzenswaardig nuchtere toon, gelukt - al moet de lezer soms moeite doen om bij de les te blijven.'
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Thomas de Veen bespreekt deze week Salomons oordeel, de nieuwe roman van Robert Vuijsje. 'Waar identiteitsdiscussies vaak verzanden in verwijten van slachtofferschap of zelfgenoegzaam taalactivisme, brengt Vuijsje de zaak terug tot menselijke proporties. Daar, tussen mensen, kunnen de muren van hokjes neergehaald worden, toont Salomons oordeel, als er vertrouwen is. Dat is misschien wel de zinnigste bijdrage die een roman aan dit debat kan leveren,' aldus De Veen. Daarnaast van Sebastiaan Kort een stuk over M.M. Schoenmakers' De vlucht van Gilles Speksneijder. Schoenmakers blinkt volgens hem uit 'in prachtige zinnen, [...] op elke pagina is wel iets citabels te vinden'.
Jan Donkers laat zich enthousiast uit over Barbara Kingsolvers Unsheltered, hij noemt het 'een nieuw hoogtepunt in haar oeuvre'. 'Wat een heerlijk boek!' Wil Pansters schrijft over Merijn de Waals Over de muur van Trump. 'Het boek maakt inzichtelijk dat de grensregio zich kenmerkt door sociale tegenstellingen, onveiligheid en geweld, maar ook door een demografische en economische dynamiek, om maar te zwijgen van diepgaande wederzijdse culturele beïnvloeding.' Maar Over de muur van Trump 'leest bij tijd en wijle wat fragmentarisch': 'Het bestaat uit een groot aantal hoofdstukken, die steeds verdeeld zijn in kleinere eenheden, waarin de lezer kennis maakt met uiteenlopende grensbewoners en hun levens. De grotere lijnen komen daardoor niet altijd goed uit de verf.'
Frank Provoost las Beastie Boys Book van Michael Diamond en Adam Horovitz. 'Van de op straat struinende kwajongens tot de audiofiele nerds die uren in platenzaken speuren naar een paar geschikte samples en zich vervolgens maanden in de studio opsluiten om samen te jammen – je beleeft het allemaal vanaf de eerste rang én vanuit verschillende perspectieven,' merkt Provoost onder meer in het stuk op. En Michel Krielaars sprak met Uwe Timm over diens Icarië [fragment]. 'De meeste Duitsers hadden een slecht geweten, ook al wisten ze niet precies wat er gebeurd was. Velen waren nazi geweest en werden ineens onzeker, ook al waren ze vaak meelopers of hadden ze weggekeken. Toch moeten ze ergens beseft hebben dat er iets gruwelijks was gebeurd. Weliswaar wisten ze niet van Auschwitz, maar wel dat de Joden waren afgevoerd. Mijn moeder, een moreel hoogstaande vrouw, verweet zichzelf altijd dat ze nooit aan de buren had gevraagd waar mevrouw Mayer toch was gebleven. Zo’n simpele vraag. Mevrouw Mayer was opgehaald, maar niemand vroeg zich af wat er met haar was gebeurd,' zegt Timm onder meer in het interview.
Korter:
- Shira Keller over Kristen Roupenian, Je weet dat je dit wil: 'De toegankelijke, onopgesmukte taal van "Kattenmens" is terug te zien in de andere verhalen. Maar dat is dan ook de enige overeenkomst. Qua genre zwiept de bundel alle kanten op: sprookje, horror, magisch realisme, thriller. De prozaïsche herkenbaarheid waar "Cat Person" zijn populariteit aan te danken had, is in de meeste andere verhalen ver te zoeken.'
- Margot Dijkgraaf over Marie Darrieussecq, Ons leven in de bossen: 'Met een flinke dosis ironie neemt Darrieussecq ons tijdperk op de korrel, ze pepert ons in dat we naïef zijn, dat de nieuwe technologie zal ontsporen en dat de mens achter de robot uiteindelijk de mens zelf zal vernietigen.'
- Janet Luis over Pauline Broekema, Het uiterste der zee: 'In brede, kabbelende zinnen vertelt Broekema over het textielwezen en de kneepjes van het onderhandelen met boeren over de prijs van een koe. Ze doet dat met veel inleving en oog voor de couleur locale.'
- Rosan Hollak over Melba Escobar, De schoonheidssalon: 'een spannende whodunnit waarin op pijnlijke wijze de fragiele levensomstandigheden van vrouwen aan de kaak wordt gesteld.'
- Judith Eiselin over Revka Bijl, Gapen onder water: 'Wellicht maakt Bijl van een volgende roman scherper satire; schrijftalent is zeker aanwezig.'
- Clara van de Wiel over Will Storrs Selfie en Kristin Dombeks The Selfishness of Others: 'de conclusie die Dombek trekt is prikkelender. Misschien moeten we niet bang zijn voor het egoïsme van anderen, besluit ze, maar het zien als een geschenk, als een voortdurende confrontatie met onze eigen onbeduidendheid.'
- Rob Hartmans over Jan Willem Stutje, Hendrik de Man. Een man met een plan: 'historicus Jan Willem Stutje [laat] overtuigend zien dat het bij De Man vooral zijn ijdelheid, geldingsdrang, autoritaire karakter en opportunisme waren, plus de specifieke politieke omstandigheden in België, die hem ertoe brachten samen te werken met de nazi’s.'
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Tommy Wieringa is het covermodel voor de nieuwe Vrij Nederland. Jeroen Vullings interviewde hem naar aanleiding van zijn nieuwe boek, Dit is mijn moeder. 'Een vraag waar ik zelf nooit helemaal ben uitgekomen is: wie was deze vrouw en waarom deed ze wat ze deed? Haar vader was een stramme douanier en haar moeder een zware hartpatiënt, en ja, ze was in haar jeugd veel alleen. Maar biedt dat een verklaring? Is het niet eerder haar karakter geweest? Ze had zo'n facetrijke en gecompartimenteerde persoonlijkheid, dat het ene woord niet wist dat het even daarvoor door het andere was tegengesproken. [...] Op mijn beste momenten keek ik met verbazing en mededogen naar haar, op mijn slechte momenten met woede en vernielzucht. Als ik haar man was geweest, dan zou ik haar beslist afgetuigd hebben, vrees ik.'
Vittorio Busato dan. Hij interviewde voor What's wrong with me? Gezichten achter de DSM vijftig mensen met aandoeningen. Evert Nieuwenhuis op zijn beurt sprak hem. 'Zoals een borderliner in mijn boek zegt: "Er bestaat niet één zuivere diagnose. Ik heb een jaar in een gespecialiseerde borderline-kliniek gezeten. Niemand daar die hetzelfde was of precies die acht of negen veronderstelde symptomen had." De DSM heeft onmiskenbaar iets stars en plaatst mensen in hokjes. Mijn boek is bedoeld als lofzang op de menselijke variëteit.'
Met een logboek van Jan van Mersbergen, op weg naar Vasteloavend, en natuurlijk Carel Peeters' 'literaire kroniek'. Deze maand gaat hij in op de Europa-brandbrief van een dertigtal schrijvers en intellectuelen, en boeken over het continent. Hij ziet een parallel met Julien Benda's Het verraad van de intellectuelen en lessen in Casper Thomas' De autoritaire verleiding [fragment]. Paul Scheffers De vrijheid van de grens en Dick Pels' Van welk Europa houden wij? wijzen op de paradoxen die Europa teisteren. Maar dat laatste boek 'is het aanstekelijkste boek om te weten waar Europa allemaal voor staat. Het is slim, inhoudelijk, rechtvaardig en genuanceerd'.
En, ten slotte: Jeroen Vullings' 'Boeken top-1'. Mick Herrons Dode leeuwen is zijn keuze van de maand, en de vergelijking met Graham Greene en John le Carré is terecht, betoogt Vullings. 'Zo bar en geestig is MI5 nog nooit afgeschilderd,' zegt hij, en: 'De plot in het elegant en prettig vilein geschreven Dode leeuwen is ongekend vernuftig en complex.'
Vrij Nederland verschijnt elke maand; elk kwartaal verschijnt er een special. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum.
Jan Postma interviewt John Lanchester over de toestand van Europa en zijn nieuwe roman De muur, een 'Brexit-allegorie in de vorm van een klimaatdystopie'. 'We bewegen richting isolationisme, identiteitspolitiek en nationalisme. Muren kwamen een tijd naar beneden, maar inmiddels worden ze al weer heel lang opgetrokken,' aldus Lanchester. Deze trend heeft hij doorgetrokken in zijn dystopische boek, waarin de machteloosheid van mensen om de wereld te veranderen centraal staat. 'In De muur is de enige agency die mensen nog hebben de keuze om wel of geen kinderen te krijgen.'
Casper Thomas las Shoshana Zuboffs The Age of Surveillance Capitalism over 'het oogsten van informatie over individuen en ze op basis daarvan diensten, producten en advertenties voorschotelen'. Thomas noemt het 'een lijvig boek dat de diepere betekenis van de huidige datadystopie in kaart brengt' en toont hoe surveillancekapitalisme ons 'recht op een onbespied leven, op zeggenschap over wie wat over ons mag weten' bedreigt. Wie zich afvraagt of het een goed idee is om te stoppen met Facebook, stelt Thomas, moet The Age of Surveillance Capitalism aanschaffen.
In de rubriek Dichters & Denkers schrijft Arnon Grunberg over Michel Foucault en resumeert hij Geschiedenis van de seksualiteit [fragment], waarvan onlangs een nieuwe Nederlandse vertaling van de hand van Jeanne Holierhoek verscheen. Grunberg merkt op dat wie met Geschiedenis van de seksualiteit denkt een boek te lezen over hoe mensen 'hebben liefgehad of hoe hun dat werd verboden', teleurgesteld zullen raken. Het is een boek over verlangen en verboden: '[Foucault] is vooral geïnteresseerd in hoe dat waarheid spreken zich heeft ontwikkeld, welke adviezen wij ons hebben gegeven over het gebruik van onze lusten en hoe wij ons hebben leren kennen als "verlangend subject".' De nieuwe dichtbundel Dit en alles en heel het heelal van Pim te Bokkel wordt besproken door Alfred Schaffer. 'Op zijn beste momenten weet Te Bokkel zijn impressies prachtig tot leven te wekken. Maar vaak is het mij net wat te lief, te zoet, te keurig,' schrijft Schaffer.
Als Petry-watcher krijgt Kees 't Hart een vertrouwd gevoel bij De geesten, de nieuwe roman van Yves Petry [fragment]. Nou ja, nieuwe roman? 'Eigenaardig is het wel, een roman met dezelfde personages als de vorige, een soort vervolg, maar dan met een compleet ander verhaal.' 't Hart heeft zich wel vermaakt met deze opzet: 'daar heb je die eigenwijze Jasper weer, dacht ik, plus die rare Kristien, die ook nu weer hoogst eigenaardig is, zeker in bed.' In De geesten klinkt ook een ernstiger toon want 'Petry laat zijn hoofdfiguur stuklopen op zijn doodsangstige en onbenullige inzichten'. Graa Boomsma bespreekt daarnaast William M. Kelleys debuutroman die onlangs als Uit de maat in Nederlandse vertaling verscheen [fragment]. Kelley begon 'met zijn roman tegen het einde van de jaren vijftig, toen de burgerrechtenbeweging aarzelend op gang kwam, Martin Luther King van zich deed spreken en de segregatie ter discussie stond'. Het 'boek begint als alles al voorbij is,' schrijft Boomsma, spannender is dan ook hoe Kelley het verhaal heeft geschreven: 'a-chronologisch en vanuit wisselend maar immer wit-perspectief.' Tot slot een ode van Michiel van Kempen aan de onlangs overleden Surinaamse dichter Shrinivási, die 'enkele van de allermooiste gedichten in het Nederlands' schreef. Volgens Van Kempen zou hij 'alleen al onsterfelijk zijn geworden met die ene [...] bundel Om de zon'. 'Shrinivási riep in zijn poëzie de mens op die in het heterogene het verbindende zoekt, een harmonie toegespitst op het samengaan van al het cultureel-religieuze.'
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
