Terug

Recensies

Over nut en nadeel van jaloezie voor het leven

Peter Toohey’s nieuwe boek Jealousy is een bijzonder geval, net als zijn Boredom. Ook in dit nieuwe boek verheldert Toohey veel zonder te versimpelen: hij toont slechts hoe ingewikkeld jaloezie is en werkt. Daarbij laat hij zich weinig gelegen liggen aan zoiets als een ‘rode draad&r…

De ontregeling van de ordeningsstaat – of: hoe de spijkerbroek Nederland veroverde

Aan de hand van soms schijnbaar kleine maar altijd veelbetekenende zaken zoals de spijkerbroek beschrijft Han Lörzing in Jaren van verandering hoezeer Nederland in ruim een halve eeuw veranderd is. Net als Annegreet van Bergens Gouden jaren, ook al omdat ze tot dezelfde conclusie komen: verandering …

Vroeger was het niet beter

Velen zullen het boek Gouden jaren lezen – en zo wordt het ook wel gepromoot –  als een feest van herkenning en overmand worden door gevoelens van nostalgie. Daarmee zouden ze het boek ernstig tekort doen. Het is geen nostalgisch boek. Het boek is een feest om te lezen (en te bekijken!), maar dan om…

Rothko tussen aanpassing en eigenwaarde, succes en oprechtheid

Telkens als ik weer in een nieuwe kunstenaarsbiografie begonnen ben, vraag ik me al snel af waarom ik dat eigenlijk doe... Het valt steevast tegen: het werk is meestal interessanter dan de maker. Annie Cohen-Solals biografie van de schilder Mark Rothko is zo’n aangename, verrijkende teleurstel…

Vroeger was het niet beter (1)

Velen zullen het boek Gouden jaren lezen – en zo wordt het ook wel gepromoot –  als een feest van herkenning en overmand worden door gevoelens van nostalgie. Daarmee zouden ze het boek ernstig tekort doen. Het is geen nostalgisch boek. Het boek is een feest om te lezen (en te bekijk…

De Bijbel voor ex-gelovigen

Het eerste boek dat ik las nadat juffrouw Lodeweges mij in de eerste klas van de lagere school had leren lezen, was het boek waarvan ik vermoedde dat het dé reden was waarom we eigenlijk moesten leren lezen: de Bijbel. Nou ja, dat was voor kinderen natuurlijk niet te doen, dus werd het het Kleuterve…

Wees blij dat muziek geen zin heeft

Het boek De zin van muziek van de bekende musicoloog en docent Leo Samama, had misschien beter 'Wees blij dat muziek geen zin heeft' kunnen heten, analoog aan Jaap van Heerdens 'Wees blij dat het leven geen zin heeft'. Het betoog van Samama komt er namelijk op neer dat muziek zinvol is omdat paradox…

De opstandige Johan Sebastian Bach

Het was geloof ik Maarten ’t Hart die ooit opmerkte dat als je alle bekende gegevens over het leven van Johann Sebastiaan Bach op een rijtje zou zetten, je nog geen A4-tje zou kunnen vullen. Dat heeft biografen er niet van weerhouden lijvige biografieën te schrijven. Integendeel, ze zien …

Oude wegen bewandelen

‘Het oog wordt door een pad verleid, net als het geestesoog: de verbeelding moet een lijn in het land wel volgen, verder de ruimte in, maar ook terug in de tijd naar de geschiedenis van een route en naar eerdere wandelaars.’ Dat schrijft Robert Macfarlane in The Old Ways (De oude wegen,&…

Hypothetische reizen

Eigenlijk is er niets mis met reizen. Integendeel, reizen kan bijzonder inspirerend zijn. Maar het is een heel gedoe. Het zou mooi zijn als je voor je reis de deur niet uit hoefde. De mooiste reizen zijn hypothetische reizen: reizen die je zou kunnen maken. Maar dat doe je natuurlijk niet, want net …

Een blokje om met Robert Walser

Wat is heerlijker dan zomaar, omdat je daar toevallig zin in hebt, de deur uit te lopen en een blokje om te gaan, rond te lopen en rond te kijken... oftewel: een ommetje in de buurt te maken? Het is moeilijk te zeggen wat daar nu precies, of zelfs ongeveer, zo aangenaam aan is. Het is zelfs, zo hebb…

Amsterdam vanuit de coulissen

De Amsterdamse Muiderpoort en Haarlemmerpoort staan er tegenwoordig wat verloren bij. Een beetje treurig eigenlijk, van 'vergane glorie' kun je al niet meer spreken. Het zijn overblijfselen uit een tijd die werkelijk voorbij is. Aan dit soort restanten kun je goed zien hoezeer een stad als Amsterdam…

Honende schoonheidskritiek en brave design-uitleg

Ook al hebben optimisten waarschijnlijk gelijk, of zouden ze dat in elk geval gelijk moeten hebben, de pessimisten, zwartkijkers, hypochonders, doemdenkers en andere negatievelingen zijn veel leuker om te lezen. Het lezen van Roger Scrutons Very Short Introduction Beauty is ook zo’n, wat je noemt, ‘…

De gratie van neushoorns

Zoals hij eerder overdadige, weelderige boeken maakte over De geschiedenis van de schoonheid en De geschiedenis van de lelijkheid, zo maakte Umberto Eco onlangs een verrukkelijke Geschiedenis van imaginaire landen en plaatsen. Het boek gaat over legendarische plekken die allemaal een ding gemeen heb…

Zomaar

Eigenlijk gaat het boek Appels en peren erover dat je beter niet kunt zeggen dat een boek 'eigenlijk' daar-en-daar over gaat. Niet dat de schrijver, Maarten Asscher, een pleidooi houdt voor een bodemloos relativisme waarbij iedere duiding even goed is. Maar het boek is, zoals de ondertitel zegt, een…

Lofzang op de zwaartekracht

Het was vandaag heerlijk weer, het zonnetje scheen en een aangenaam briesje dreef zachtjes enkele wolken langs een diepblauwe hemel. Toch waren dit typisch de weersomstandigheden die het dichter Ingmar Heytze tot voor kort onmogelijk zouden hebben gemaakt ook maar een stap buiten zijn deur te zetten…

Vakantie voor gevorderden

Volgens Pascal heeft 'alle ellende van de mensen maar één oorzaak, namelijk dat zij niet in staat zijn rustig in een kamer te blijven.' Pascal meende dat 'iemand die voldoende bezit om van te leven, niet weg zou trekken om de zee op te gaan of een vesting te belegeren als hij de kunst verstond om he…

Huisdieren onder elkaar

In What's a dog for? neemt John Homans je mee op een reis door de wondere wereld van de 'hondenstudies'. Dat blijkt een klein wereldje, waar men elkaar kent zoals men zijn hond kent, maar dat maakt het er niet minder interessant op. Want uiteindelijk gaat dit boek, zoals alle boeken over dieren, ove…

Je doet jezelf tekort als je niet kookt

De belangstelling voor alles wat met koken te maken heeft is enorm en lijkt alleen maar groter te worden. In theorie althans. In de praktijk beperkt het koken zich steeds vaker tot het opwarmen van prefab voedsel of het slaafs volgen van de gebruiksaanwijzing op het pakje. Michael Pollan vraagt zich…

Eerherstel voor de toerist

We schijnen in een beeldcultuur te leven. Dat hóór je tenminste vaak. En je ziet inderdaad overal beeldschermen, foto's, reclame, logo's, symbolen. Maar beelden... Die zie je juist nauwelijks meer. Hoe zit dat dan met die beeldcultuur? Filosoof Ike Kamphof geeft antwoord met haar boek …

pro-mbooks1 : athenaeum